Autor: Michał Berliński
Sprawa dotyczy zaległości w urzędzie skarbowym. Przez kilka lat nie składałem w urzędzie PIT-ów z powodu długów. Zamknąłem działalność, zacząłem pracować na umowę. Opłacam zaległe składki ZUS (komornik). Żyję w ogromnym strachu i obciążeniu. Chciałbym wszystko spłacić, ale to potrwa wiele lat. Jak zacząć regulować te ogromne zaległości wobec US? Czy grozi mi więzienie? Co robić?
Ogólnym przepisem, który sankcjonuje przestępstwo „niespłacania zobowiązań”, jest art. 297 § 1 Kodeks karnego:
„Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” .
Zobacz też: Czy urząd skarbowy informuje komornika o spadku
Tenże przepis dotyczy osób, które przy zawieraniu umowy kredytowej w celu uzyskania kredytu (np. zwiększeniu swojej zdolności kredytowej) posłużyły się fałszywym dokumentem, podrobiły podpis lub w inny sposób poświadczyły nieprawdę. Odpowiedzialność przewidzianą w art. 300 Kodeksu karnego ponosi zaś dłużnik, który mając świadomość swojego zadłużenia, celowo uszczupla swój majątek, np. przepisując go na inne osoby. To samo dotyczy przypadków celowego uszkodzenia majątku, pozornego obciążenia majątku – np. ustanowienie hipoteki na nieruchomości, która jest nieaktualna bądź fikcyjna.
We wszystkich opisanych powyżej przypadkach to wierzyciel musi zawiadomić odpowiedni organ celem wszczęcia postępowania przeciwko dłużnikowi. To zaś, czy prokurator postanowi skierować sprawę do sądu i wystosować akt oskarżenia, zależy już od mocy dowodów przedstawionych przez wierzyciela. Następnie o samej winie oskarżonego orzeka już sąd, który analizuje całość materiału dowodowego oraz sytuację dłużnika. Podsumowując, nie ma możliwości, aby osoba, wobec której sąd nie orzekł kary pozbawienia wolności, została zatrzymana i przewieziona do aresztu śledczego czy zakładu karnego.
Przeczytaj też: Świadczenie integracyjne co to jest
Jeśli zaś chodzi o zobowiązania wobec urzędu skarbowego, czyli o należności publicznoprawne, należności Skarbu Państwa, to również w tym przypadku konieczne jest orzeczenie sądu. Sam tryb postępowania urzędu skarbowego jest inny niż wierzyciela prywatnego. Kodeks karny skarbowy w art. 22 przewiduje:
„§ 1. Karami za przestępstwa skarbowe są:
1) kara grzywny w stawkach dziennych;
2) kara ograniczenia wolności;
3) kara pozbawienia wolności”.
Zobacz również: Czy za długi mogą zatrzymać na lotnisku
Najczęściej stosowaną sankcją przez urząd skarbowy jest grzywna. Urząd skarbowy wnosi o wymierzenie grzywny za wykroczenia. Jednym z najczęściej orzekanych przez sądy na wniosek Urzędu wykroczeniem jest tzw. uporczywe uchylanie się od obowiązku podatkowego, które również karane jest grzywną. Odpowiedzialności karnej podlegają nie tylko te osoby, które w ogóle nie płacą podatków. Dużą część ukaranych stanowią osoby, które nie ujawniały części swoich przychodów w celu zmniejszenia należnego podatku, bądź w inny sposób dopuściły się oszustwa wobec urzędu skarbowego. Kara pozbawienia wolności jest rzadkością w toku postępowania karno-skarbowego. To ostateczność, gdyż głównym celem w wypadku przestępstwa skarbowego nie jest resocjalizacja, ale ściągnięcie należności od zobowiązanego. Urzędom i Skarbowi Państwa zależy na odzyskaniu należności, nie zaś karaniu sprawcy w ten sposób, że owych należności zobowiązany nie będzie w stanie oddać, z uwagi na jego osadzenie w zakładzie karnym. W związku z powyższym należy wskazać, że konsekwencje Pańskich działań mogą być daleko idące. Należy w mojej ocenie niezwłocznie skontaktować się z urzędem skarbowym i podpisać układ ratalny, który jest możliwy po wykazaniu Pańskich dochodów. W sytuacji, gdyby chciano postawić Panu zarzuty, należy poddać się karze dobrowolnie, to pozwoli Panu na zmniejszenie jej wymiary lub zamianę rodzaju. Aktualnie sądy przykładają się do tego rodzaju przestępstw, więc dalsze oczekiwanie nic Panu nie da. Należy jak najszybciej pojawić w US i złożyć deklaracje, złożyć wnioski o rozłożenie zadłużenia na raty i po prostu zacząć współpracować z urzędnikami, bowiem kary mogą być bardzo wysokie.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika