Zajęcie przez komornika rzeczy ruchomych ze wspólnego majątku

Prowadzenie czynności przez komornika

Na samym początku należy wskazać, że postępowanie egzekucyjne toczy się wobec naszej klientki, nie jej męża. Komornik prowadzi swoje postępowanie na podstawie wniosku wierzyciela oraz dołączonego do niego tytułu wykonawczego. Klauzula wykonalności to swego rodzaju postanowienie, które wydaje sąd celem przedłożenia wyroku lub innego orzeczenia właściwemu komornikowi. Komornik, otrzymując wniosek wraz ze wspomnianym tytułem, dokonuje wszczęcia postępowania egzekucyjnego, doręczając dłużnikowi przy pierwszej czynności odpis zawiadomienia o wszczęciu postępowania wraz z odpisem tytułu wykonawczego. Komornik w swoim postępowaniu dysponuje najpierw adresem wskazanym mu przez wierzyciela, a następnie adresami, które ustali w wyniku zapytań do różnych instytucji – np. baza PESEL NET lub Biuro Ewidencji Ludności. Adres, pod którym zamieszkuje pani Roma, został zapewne wskazany przez wierzyciela. Wierzyciel zaś dysponuje adresem, który podał sam dłużnik przy zawieraniu umowy pożyczki/kredytu czy innych, np. oświadczenie usług telekomunikacyjnych. Biorąc pod uwagę sam fakt, że ten adres nie był adresem jej zamieszkania, to wątpię, aby komornik udał się na czynności terenowe pod ten adres.

Zobacz też: Jak ukryć majątek przed komornikiem

Przybycie komornika w celu zajmowania ruchomości

W przypadku, gdy wierzyciel złoży wniosek o przeprowadzenie czynności terenowych lub komornik sam z urzędu podejmie takie czynności, organ egzekucyjny uda się pod wskazany adres. W przypadku, gdyby komornik nie zastał w mieszkaniu nikogo z dorosłych domowników, najpewniej odstąpi od czynności i pozostawi wezwanie do stawienia się w kancelarii. Jednakże jeśli kwota dochodzonego roszczenia będzie duża, a wierzyciel złoży wniosek o otwarcie mieszkania i przeprowadzenia czynności w asyście policji, komornik może zarządzić otwarcie mieszkania. Upoważnia go do tego art. 814 Kodeksu postępowania cywilnego, który zakłada:

„Jeżeli cel egzekucji tego wymaga, komornik zarządzi otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika, jak również przeszuka jego rzeczy, mieszkanie i schowki. Gdyby to nie wystarczyło, komornik może ponadto przeszukać odzież, którą dłużnik ma na sobie. Komornik może to uczynić także wówczas, gdy dłużnik chce się wydalić lub gdy zachodzi podejrzenie, że chce usunąć od egzekucji przedmioty, które ma przy sobie. Jeżeli w czasie dokonywania czynności egzekucyjnych w mieszkaniu dłużnika komornik zauważy, że dłużnik oddał poszukiwane przedmioty swemu domownikowi lub innej osobie do ukrycia, komornik może przeszukać odzież tej osoby oraz przedmioty, jakie ma ona przy sobie”.

Wskazać należy jednak, że takie sytuacje mają miejsce niezwykle rzadko z uwagi na konieczność poniesienia przez wierzyciela dodatkowych kosztów, takich jak np. ślusarz czy opłata za asystę policji.

Zajmowanie ruchomości znajdujących się we władaniu dłużnika

Dochodząc już do samego sedna sprawy, informuję, że komornik sądowy ma prawo dokonać zajęcia ruchomości znajdujących się we władaniu dłużnika. Oznacza to, że – najogólniej rzecz ujmując – komornik nie ustala, czy rzecz należy formalno-prawnie do dłużnika, lecz to, czy nią włada, tzn. korzysta z niej, używa jej.

Zajęcie ruchomości przez komornika sądowego polega na spisaniu protokołu zajęcia. Dokument ten wskazuje, jaka ruchomość (ruchomości) jest zajęta, a także jaka jest jej wartość. Komornik podczas zajęcia musi także wyznaczyć dozorcę – najczęściej jest nią sam dłużnik lub osoba u której ruchomości zostały zajęte. Komornik dokonując zajęcia ustali również, komu mogą przysługiwać prawa do zajętych ruchomości i o samym fakcie zajęcia niezwłocznie ich powiadomi i pouczy o prawie zwolnienia ruchomości spod zajęcia poprzez złożenie stosownego wniosku/powództwa. W opisanym przypadku komornik nie będzie w stanie ustalić, którymi ruchomościami włada pani Roma. W tym przypadku komornik będzie mógł zająć tylko te rzeczy będące w posiadaniu kobiety, co do których przyzna ona, iż stanowią one jej własność, bądź zgodzi się na ich zajęcie. Jeśli zaś w mieszkaniu znajdują się ruchomości stanowiące jedynie własność męża, należy ten fakt zgłosić komornikowi i formalnie do protokołu wyrazić swój sprzeciw wobec zajęcia. Jeśli postępowanie egzekucyjne, które prowadzone jest wobec naszej klientki, dotyczy niespłaconych alimentów, wtedy zgodnie z art. 845 §2a komornik będzie mógł również zająć ruchomości będące we władaniu osoby zamieszkującej wspólnie z dłużnikiem, nawet bez zgody tej osoby.

Dodatkowo warto pamiętać o rzeczach, których zajęcie jest niedopuszczalne z uwagi na ograniczenia przewidziane w art. 829 Kodeksu postępowania cywilnego:

„Art. 829. [Ograniczenia przedmiotowe]

Nie podlegają egzekucji:

1) przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i jego domowników, w szczególności lodówka, pralka, odkurzacz, piekarnik lub kuchenka mikrofalowa, płyta grzewcza służąca podgrzewaniu i przygotowywaniu posiłków, łóżka, stół i krzesła w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników oraz po jednym źródle oświetlenia na izbę, chyba że są to przedmioty, których wartość znacznie przekracza przeciętną wartość nowych przedmiotów danego rodzaju;

11) pościel, bielizna i ubranie codzienne, w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;

2) zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;

3) jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;

4) narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;

5) u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;

6) przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;

7) (uchylony);

8) produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 499, 399 i 959) niezbędne do funkcjonowania podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej przez okres trzech miesięcy oraz niezbędne do jego funkcjonowania wyroby medyczne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 175, 447 i 534);

9) przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny”.

Posiadanie dowodów zakupu ruchomości

Najlepszą opcją jest posiadanie na wszystko rachunków imiennych. W przypadku gdy komornik dokona zajęcia jakiegoś składnika majątku, który należy do męża, można złożyć skargę na jego czynności. Co do pojazdu, rozumiem, że klientka nie jest jego współwłaścicielem. Jeśli nie jest, to mąż nie musi się obawiać. Aby prowadzić egzekucję z majątku wspólnego małżonków, potrzebna jest klauzula wykonalności wystawiona przeciwko obojgu osobom, a taka może być wydana, gdy mąż wyrażał zgodę na zawieranie przez żonę tych zobowiązań.

Bez klauzuli możliwe jest zajęcie ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego, czyli tych kupionych po ślubie lub tych, do których rozszerzono tę wspólność. „Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim stanowi podstawę do zajęcia ruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego. Jeżeli zajęta ruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego, dalsze czynności egzekucyjne dopuszczalne są na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko obojgu małżonkom”.

W przypadku takich sytuacji można również wnieść skargę bezpośrednio do protokołu komornika oraz poprosić o rejestrowanie przez niego czynności – jest to obowiązkowe od 1 stycznia 2019 roku. W przypadku zajęcia jakichś ruchomości należy złożyć powództwo o ich zwolnienie spod zajęcia. Na przyszłość w przypadku zakupu bardziej wartościowych rzeczy takich jak np. telewizor czy komputer, należy również zachować faktury zakupu.

Przeczytaj również: Sprzeciw małżonka dłużnika od zajęcia nieruchomości

Bibliografia:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.