Autor: Wioletta Dyl
Moja była żona pobiera alimenty na dziecko z funduszu alimentacyjnego. Ja do tej pory wpłacałem połowę alimentów bezpośrednio na konto ośrodka pomocy społecznej, czyli omijałem komornika, oszczędzając tym samym na kosztach egzekucji i więcej wpływało na FA. Teraz dostałem pismo z MOPS, że oni nie mogą pobierać tych pieniędzy, tylko muszę wpłacać bezpośrednio na konto komornika. Czy rzeczywiście tak jest, że muszę płacić komornikowi?
W Pana przypadku musimy odnieść się do ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Jednak wcześniej w odniesieniu do niej pozwolę sobie przytoczyć stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w zakresie wyjaśnienia w sprawie zasad rozliczania kwot przekazywanych przez komornika na poczet należności z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego.
„Przepisy art. 28 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm.) określają kolejność zaspokajania należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wypłaconych zaliczek alimentacyjnych, należności wierzyciela oraz należności likwidatora funduszu alimentacyjnego w okresie wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego i po zaprzestaniu wypłaty tych świadczeń.
Zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy, w okresie otrzymywania przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego wszelkie świadczenia alimentacyjne przekazywane przez dłużnika alimentacyjnego w pierwszej kolejności powinny trafiać do organu właściwego wierzyciela na poczet zwrotu należności dłużnika z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego, aż do ich całkowitego zaspokojenia.
Organ egzekucyjny powinien przestrzegać kolejności egzekucji określonej w art. 28 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów niezależnie od tego, czy w sprawie została wydana decyzja na podstawie art. 27 ust. 2 tej ustawy. Jednocześnie, ostateczna decyzja administracyjna w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego, w przypadku gdy dłużnik nie dokona zwrotu należności w terminie i na zasadach określonych w decyzji, jest podstawą do sporządzenia tytułu egzekucyjnego i przekazania go do administracyjnego organu egzekucyjnego.
Przekazane przez organ egzekucyjny kwoty rozlicza organ właściwy wierzyciela, który działa na podstawie przepisów ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz przepisów postępowania administracyjnego. Przepisy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nie zawierają szczególnego przepisu w sprawie zaliczania wyegzekwowanych od dłużnika kwot na poczet należności powstałych na skutek wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej w poszczególnych okresach świadczeniowych. W związku z tym, znajdują tu częściowo zastosowanie przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.). Na podstawie art. 2 § 2 ordynacji podatkowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, przepisy działu III (art. 21-119) tej ustawy stosuje się również do opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa. Zgodnie z odpowiednio zastosowanym przepisem art. 62 § 1 ordynacji podatkowej, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet należności dłużnika, począwszy od zobowiązania z tytułu najwcześniej wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Przepisy art. 28 ust. 1 nie dają podstawy do podziału zobowiązania dłużnika na należność z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych w bieżącym okresie świadczeniowym oraz należność z tytułu świadczeń wypłaconych w zakończonych okresach świadczeniowych. Należność dłużnika z tytułu wypłaconych świadczeń na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów powinna być traktowana łącznie, niezależnie od tego, czy świadczenia były wypłacane przez jeden czy więcej okresów świadczeniowych.
Zobacz też: Wniosek do MOPS o rozłożenie na raty
Przepisy art. 27 ust. 2 i ust. 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nie wyłączają stosowania przepisów art. 28 tej ustawy. Wydanie decyzji administracyjnej na podstawie art. 27 ust. 2 ww. ustawy po zakończeniu danego okresu świadczeniowego daje dłużnikowi możliwość bezpośredniego zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Na wniosek dłużnika organ właściwy wierzyciela może umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną.
Jeżeli dłużnik nie dokona zwrotu należności w terminie i na zasadach określonych w decyzji o zwrocie należności, ewentualnie w decyzji o rozłożeniu spłaty należności na raty lub o odroczeniu terminu płatności, należność ta podlega dochodzeniu na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Prowadzenie egzekucji administracyjnej ma na celu zwiększenie skuteczności prowadzonych działań w celu odzyskania środków wypłaconych z budżetu państwa osobie uprawnionej w związku z bezskutecznością egzekucji od jej rodzica. Zbieg egzekucji ma miejsce w sytuacji, gdy egzekucja jest prowadzona z tej samej rzeczy lub prawa majątkowego.
Przeczytaj też: Zaległe alimenty od komornika a fundusz alimentacyjny
Egzekucja świadczeń alimentacyjnych na podstawie wyroku lub ugody w sprawie alimentów nadal prowadzona jest przez komornika sądowego. Jeżeli wypłacane są świadczenia z funduszu alimentacyjnego, na podstawie art. 27 ust. 9 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, komornik przekazuje wyegzekwowane kwoty do organu właściwego wierzyciela, zgodnie z kolejnością określoną w art. 28 ust. 1 tej ustawy. Natomiast jeżeli w sprawie nie są wypłacane świadczenia z funduszu alimentacyjnego, komornik wyegzekwowane kwoty przekazuje zgodnie z art. 28 ust. 2 ww. ustawy. A zatem, w przypadku gdy dłużnik posiada zadłużenie z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych przez dwa lub więcej okresy świadczeniowe, organ właściwy wierzyciela powinien zaliczyć przekazane przez komornika lub administracyjny organ egzekucyjny kwoty na poczet najwcześniej wymagalnych należności z tego tytułu. Jeżeli komornik sadowy przekaże wyegzekwowane od dłużnika kwoty do organu właściwego wierzyciela, a w sprawie prowadzona jest jednocześnie egzekucja administracyjna, organ właściwy wierzyciela powinien poinformować administracyjny organ egzekucyjny o częściowej spłacie zadłużenia za pośrednictwem komornika sądowego i o aktualnej kwocie należności podlegającej egzekucji w trybie egzekucji administracyjnej.”
To tyle tytułem wyjaśnienia Ministerstwa. Natomiast odnosząc to do Pana sytuacji, skoro obecnie ma Pan pracę i może płacić alimenty, to powinien Pan zaległe alimenty wpłacić za pośrednictwem komornika, który prowadził postępowanie egzekucyjne z tego tytułu. Dotyczy to również bieżących alimentów.
Trzeba zatem spłacić zaległe alimenty i na bieżąco wpłacać alimenty przysługujące matce dziecka na podstawie wyroku sądowego. Tym samym odpadnie podstawa do pobierania przez matkę dziecka świadczeń z FA. Pobrane świadczenia będzie zobowiązana zwrócić.
Natomiast w przyszłości, jeżeli Pana sytuacja finansowa na to by pozwalała, to dodatkowo może Pan wystąpić z żądaniem umorzenia egzekucji co do alimentów wymaganych w przyszłości, jeżeli złoży do depozytu sądowego kwotę równą sumie alimentów za 6 miesięcy. Należy w takiej sytuacji umocować komornika do pobierania na bieżąco alimentów ze złożonej do depozytu kwoty. Komornik umorzy postępowanie egzekucyjne, ale należy pamiętać, że jeżeli ponownie Pan zaprzestanie płacenia alimentów, komornik pobierze pieniądze z depozytu, a jednocześnie rozpocznie od nowa postępowanie egzekucyjne.
Zatem jedynie w przypadku gdy Pan nie posiada już zaległości alimentacyjnych oraz na bieżąco uiszcza świadczenia alimentacyjne, to może zgłosić do FA, że matka dziecka pobiera nienależne jej świadczenia, natomiast z opisu sytuacji wynika, że to jednak jeszcze nie jest ten etap sprawy.
Zobacz również: Alimenty zaległe a bieżące
Ewentualnie może Pan próbować porozumieć się z matką dziecka, aby wniosła ona do komornika o zawieszenie egzekucji. Po kilku latach regularnego świadczenia może Pan wystąpić do FA o umorzenie części długu wg zasad art. 30 cyt. ustawy tj.:
„Art. 30. 1. Organ właściwy dłużnika może umorzyć należności, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy, w łącznej wysokości:
1) 30%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 3 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;
2) 50%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 5 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;
3) 100%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 7 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów.
2. Organ właściwy wierzyciela może na wniosek dłużnika alimentacyjnego umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną.
3. Umorzenie należności następuje w drodze decyzji administracyjnej.”
Trzeba jednak pamiętać, że umorzenie należności, odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest kompetencją o charakterze uznaniowym, a jej zastosowanie zostało przez ustawodawcę uzależnione od pewnych przesłanek. Przesłanki mają charakter ogólny, ustawodawca nie określił wyraźnie zasad i trybu ich rozpatrzenia. Ale szansa jest.
Przeczytaj również: Alimenty bieżące w pierwszej kolejności
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika