Autor: Bogusław Nowakowski
Komornik zajął nam konto. Mąż jest kierowcą i jeździ na trasach międzynarodowych, w związku z czym ma płaconą podstawę i diety. Czy diety podlegają egzekucji? Ile realnie może nam komornik zabrać z konta?
Wynagrodzenie i diety Pani męża są wynagrodzeniem i dietami tylko u pracodawcy. W tym przypadku środkiem egzekucyjnym jest zajęcie wynagrodzenia za pracę.
Gdy wynagrodzenie i diety trafiają na rachunek bankowy, stają się środkami finansowymi zgromadzonymi na tym rachunku. W tym przypadku środkiem egzekucyjnym jest zajęcie rachunku bankowego.
Diety są ustawowo wyłączone z zajęcia komorniczego i niemożliwa jest egzekucja diet.
Zgodnie z art. 831 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.):
„§ 1. Nie podlegają egzekucji:
1) sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych;
2) sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego;
3) prawa niezbywalne, chyba że możność ich zbycia wyłączono umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa może być powierzone komu innemu;
4)
5) świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w drodze rozporządzenia przez Ministrów Finansów i Sprawiedliwości; nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów”.
Zobacz też: Wypłata z konta zmarłego na koszty pogrzebu
Wyłączone są spod egzekucji świadczenia w naturze lub pieniężne na określone cele. Nie ma znaczenia okoliczność, w jakiej formie są one świadczone, a więc czy w formie gotówkowej, czy bezgotówkowej, zarówno niewypłacone, a tylko należne, jak i już wypłacone (§ 2 art. 831 K.p.c.). „Świadczeniami w naturze” są np. zakwaterowanie w miejscowości, do której dłużnik był delegowany, paliwo do samochodu dłużnika, którym wyjeżdża w sprawach służbowych. Odróżnić należy sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków w sprawach służbowych od sum i świadczeń w naturze wyasygnowanych na pokrycie wyjazdów w sprawach służbowych. Do pierwszych należy zaliczyć wydatki na opłacenie hotelu, umundurowanie itp., a do drugich – koszty przejazdu, diety. Świadczenia te nie podlegają egzekucji, ponieważ służą określonym celom związanym z wykonywaniem zadań służbowych i na ich realizację są przeznaczone. Korzystają one z ograniczeń dopóty, dopóki służą właśnie tym celom. Jeżeli sumy i świadczenia już pokryły wydatki lub koszty wyjazdów w sprawach służbowych, to ewentualnie pozostała już po ich pokryciu jakaś suma nie korzysta z tych ograniczeń. Przez omawiane pojęcie można rozumieć również wydatki i koszty przeniesienia się dłużnika do innej miejscowości.
Art. 831 K.p.c. wyłącza spod egzekucji sumy, świadczenia, prawa i wierzytelności, które mają specjalne przeznaczenie lub swoisty charakter. W przeciwieństwie do ograniczeń wynikających z art. 829, które dotyczyły egzekucji z ruchomości i z wynagrodzenia za pracę, ograniczenia wynikające z omawianego artykułu mają zastosowanie przede wszystkim przy egzekucji z wierzytelności i innych praw majątkowych, a także przy egzekucji z rachunku bankowego. Obejmują one nie tylko świadczenia fizycznie wydane dłużnikowi, ale także świadczenia, które zostały mu przyznane i nie zostały jeszcze wypłacone.
Sumy i świadczenia wymienione w pkt 1 § 1 komentowanego artykułu nie stanowią dochodu dłużnika, lecz mają charakter rekompensaty za poniesione przez dłużnika wydatki związane z obowiązkami służbowymi, do których należy zaliczyć wydatki związane z podróżą lub delegacją służbową, przeniesieniem służbowym, dojazdami do pracy itp., nie stanowią więc wynagrodzenia za pracę. Ochrona tych świadczeń trwa tylko do momentu, gdy są one wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem. Gdyby dłużnik po rozliczeniu podróży służbowej część sumy niewykorzystanej zatrzymał, to ochrona w stosunku do tej sumy przestaje działać.
W żadnym wypadku te kwoty nie podlegają więc zajęciu.
Przeczytaj też: Czy komornik może zająć delegacje
Diety nie są wynagrodzeniem. Diety, jak i inne świadczenia wypłacane pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową, nie są składnikiem wynagrodzenia za pracę. Świadczenia wypłacane pracownikowi pełnią zupełnie inną rolę niż wynagrodzenie. Świadczenia przysługujące pracownikowi w związku ze zrealizowaną podróżą nie stanowią przysporzenia w jego majątku, lecz jedynie rekompensują wydatki poniesione przez pracownika w związku z realizacją szczególnego, odmiennego od warunków zatrudnienia określonych w umowie o pracę, polecenia pracodawcy.
Diety i inne świadczenia związane z podróżą nie stanowią elementu wynagrodzenia, dlatego egzekucja z diet nie jest dopuszczalna. Ale pieniądze na rachunku bankowym nie są oznaczone ze względu na źródło ich pochodzenia. Przy zajęciu zajmuje się tylko środki na rachunku a nie diety, wynagrodzenie. Stąd też przy zajęciu rachunku bankowego nie ma rozróżniania pieniędzy zależnie od ich źródła.
Według polskiego Kodeksu postępowania cywilnego – na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim można prowadzić egzekucję z rachunku wspólnego dłużnika i jego małżonka.
Pani jako małżonka ma możliwości obrony w drodze powództwa o zwolnienie od egzekucji, jeżeli na rachunku wspólnym małżonków zgromadzono środki, które nie wchodzą do majątku osobistego dłużnika, albo też środki, które nie pochodzą z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia za pracę, dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.
Jak wskazałem, diety nie są wynagrodzeniem za pracę, a zatem można starać się o ich wyłączenie spod egzekucji w tym trybie.
Kwota wolna od zajęcia w przypadku pieniędzy na rachunku bankowym wskazana jest w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Stosownie do tejże ustawy w aktualnym brzmieniu:
„Art. 54. 1. Środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.
2. Środki pieniężne zgromadzone na rachunku oszczędnościowym, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym oraz na rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej prowadzonym dla kilku osób fizycznych są wolne od zajęcia do wysokości określonej w ust. 1, niezależnie od liczby współposiadaczy takiego rachunku.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w pierwszym kwartale 2016 r. wyniosło 4201,57 zł.
To wynagrodzenie musi być brane z okresu bezpośrednio poprzedzającego dzień wystawienia tytułu wykonawczego (nadania klauzuli wykonalności). Generalnie bank odda komornikowi kwoty ponad kwotę wolną.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika