• Data: 2023-12-31 Autor: Wioletta Dyl
Artykuł ten skupia się na obowiązkach banku związanych z wypłatą środków z konta zmarłego na pokrycie kosztów pogrzebu, zgodnie z art. 55 ust. 1 pkt 1) ustawy Prawo bankowe. Tego tematu dotyczy sprawa pani Haliny, która poniosła koszty pogrzebu zmarłej siostry, która miała w banku rachunek. Podjęła próbę wystąpienia do banku o wypłatę środków z konta zmarłej na pokrycie kosztów pogrzebu – w oparciu o przedstawione faktury (art. 55 Prawa bankowego). Pracownica banku powiedziała, że musi sprawdzić, bo są zajęcia komornicze na rachunku siostry. W końcu po miesiącu konsultacji z centralą pani z banku dała ustną odpowiedź, że „konieczna jest zgoda komornika”. Nasza klientka zastanawia się, na jakiej podstawie bank tak zdecydował. Czy komornik ma pierwszeństwo przed jej żądaniem? Pyta też, jakich argumentów użyć, aby skutecznie żądając od banku wypłaty środków bez zgody komornika i kto się ma o tę zgodę ubiegać.
Zgodnie z art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe – w przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza rachunku osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów – w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Niestety, to bank ocenia, jakie to zwyczaje i ile kosztują. Ponadto koszty pogrzebu mogą być pokryte z tych pieniędzy tylko wtedy, gdy nie były pokryte z innych źródeł, np. z zasiłku pogrzebowego. Jeżeli zasiłek pogrzebowy nie pokrył w całości kosztów pogrzebu, to w pozostałej części mogą być one refinansowane z pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym zmarłego. A zatem zapis przywołanego wyżej przepisu zobowiązuje bank do wypłaty środków z konta zmarłego na pokrycie kosztów pogrzebu do wysokości dodatniego salda rachunku. Bank nie ma prawa wypłacić więcej, niż suma środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku.
Trzeba zauważyć, że z chwilą śmierci posiadacza rachunku winno nastąpić rozwiązanie umowy rachunku. Niezależnie jednak od tego, czy rozwiązanie umowy rachunku nastąpiło w dniu śmierci posiadacza, czy w innej dacie, na banku ciążą w pełnym zakresie obowiązki przewidziane w art. 55. Jeśli po rozwiązaniu umowy rachunek bankowy został zamknięty i przeksięgowano środki na rachunek wewnętrzny, bank powinien wtedy wykonać wspomniane obowiązki, obciążając odpowiednio swój rachunek wewnętrzny, a nie rachunek bankowy (oszczędnościowy).
Należy pamiętać, że prawa i obowiązki z umowy rachunku bankowego przechodzą na spadkobierców posiadacza rachunku. Zasada ta dotyczy bez wyjątku obowiązków wynikających z umowy rachunku bankowego. W zakresie praw z tego rachunku wyjątki dotyczą sytuacji, w których prawo przewiduje możliwość przekazania środków znajdujących się na rachunku na rzecz osób niebędących spadkobiercami. Chodzi tu o zapis bankowy i zapis windykacyjny oraz obowiązek wypłaty kosztów pogrzebu i zwrotu nadpłaconych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zatem skoro koszty pogrzebu nie wchodzą do spadku i nie stanowią długu spadkowego, to nie mogą być przedmiotem zajęcia komorniczego. Nie ma podstaw, by wyłączyć zastosowanie ogólnych reguł dziedziczenia zawartych w art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego przy stosunku zobowiązaniowym, jakim jest umowa o prowadzenie rachunku bankowego.
To jednak nie pani Halina ma się zwrócić do komornika, ale bank, ponieważ w świetle cytowanego już art. 55 ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego to na banku ciąży obowiązek wypłaty kosztów pogrzebu do wysokości salda dodatniego. Jeżeli takie jest, to bank nie może zasłaniać się komornikiem, ponieważ koszty pogrzeby nie stanowią długu spadkowego.
Nasza klientka musi zatem zmusić bank do przedstawienia swojego stanowiska pisemnie, ponieważ tylko w ten sposób można z nim polemizować. Kierując swoje pisemne żądanie do banku w oparciu o omawiany przepis, powinna otrzymać odpowiedź.
Przykład 1
Po śmierci męża pani Kowalska stanęła przed problemem pokrycia kosztów pogrzebu. Mimo że zasiłek pogrzebowy częściowo pokrył wydatki, nie wystarczył do pokrycia wszystkich kosztów. Pani Kowalska złożyła wniosek w banku, gdzie jej mąż miał konto, i przedstawiła rachunki pogrzebowe. Po weryfikacji bank zgodnie z obowiązującym prawem wypłacił brakującą kwotę, co znacząco odciążyło finansowo rodzinę.
Przykład 2
Pan Nowak, będąc spadkobiercą swojego zmarłego brata, został postawiony w sytuacji konieczności sfinansowania pogrzebu. Odkrył, że jego brat posiadał oszczędności na rachunku bankowym. Skontaktował się z bankiem, przedstawiając niezbędne dokumenty, w tym akt zgonu i rachunki pogrzebowe. Bank, po sprawdzeniu salda rachunku zmarłego i zgodnie z ustawą, wypłacił Panu Nowakowi środki na pokrycie kosztów pogrzebu.
Przykład 3
Gdy zmarł dziadek Wiśniewskich, rodzina musiała szybko zorganizować pogrzeb. Koszty okazały się wyższe niż przewidywane, a rodzina nie posiadała wystarczających środków. Wiedząc o oszczędnościach dziadka na rachunku bankowym, wnuk zdecydował się wystąpić do banku z odpowiednimi dokumentami, w tym fakturami za usługi pogrzebowe. Bank, po przeanalizowaniu sytuacji, wypłacił niezbędną kwotę, umożliwiając godne pożegnanie dziadka.
Podsumowując, prawo bankowe w Polsce umożliwia wypłatę środków z konta zmarłego na pokrycie kosztów pogrzebu, co stanowi istotne wsparcie dla rodzin w trudnych chwilach. Proces ten wymaga przedstawienia odpowiednich dokumentów i rachunków przez osobę ponoszącą koszty pogrzebu. Warto pamiętać o tej możliwości, gdyż w sytuacjach nagłej straty finansowe wsparcie banku może znacznie ułatwić organizację pożegnania bliskiej osoby.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w kwestii wypłaty środków z konta zmarłego na pokrycie kosztów pogrzebu, nasz zespół ekspertów jest dostępny on-line, aby zapewnić profesjonalne porady i pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism. Skontaktuj się z nami, by uzyskać szybką i skuteczną pomoc prawną w tej delikatnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego spod artykułu.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
