• Data: 2024-01-07 Autor: Wioletta Dyl
Zajęcie rachunku bankowego przez komornika to złożony proces, który może wpłynąć na finanse dłużnika w znaczący sposób. Procedura ta polega na blokowaniu środków znajdujących się na koncie, w tym również tych wpłacanych po dokonaniu zajęcia, do momentu pokrycia długu wraz z kosztami egzekucji. Jednak istnieją pewne ochrony prawne, które pozwalają na częściowe zwolnienie środków z egzekucji. Z takim problemem zwróciła się do nas pani Maja, której komornik zajął rachunek bankowy. Zadała nam pytanie, czy bank mógł nie pobrać raty kredytu, którą wpłaciła na to konto. Dodała, że jest to zlecenie stałe, konto zostało zajęte z tytułu niezapłaconych składek ZUS.
Zajęcie rachunku bankowego przez komornika obejmuje, co do zasady, wszystkie środki, jakie w danej chwili znajdują się na koncie, jak i te, które na nie wpłyną już po dokonaniu zajęcia – do wysokości egzekwowanej należności powiększonej o koszty prowadzenia egzekucji. Bardzo istotną dla pani Mai jako dłużnika kwestią jest to, że wszystkie wpływające na zajęte konto środki tracą swój pierwotny charakter i traktowane są jako anonimowe. Niezależnie czy pochodzą z wynagrodzenia za pracę, wpłaty dokonanej przez osoby trzecie czy innych świadczeń – wpadają do „jednego worka” i przelewane są komornikowi bez rozpatrywania źródła ich pochodzenia.
Niemniej jednak przepisy bankowe zabraniają zajęcia oszczędności dłużnika, jeżeli na rachunku bankowym jest ich mniej niż trzy przeciętne wypłaty. Ograniczenia w prowadzeniu egzekucji z rachunków bankowych wprowadza art. 54 Prawa bankowego. Przewiduje on, że środki pieniężne znajdujące się na rachunkach typu oszczędnościowego są wolne od zajęcia do wysokości trzymiesięcznego przeciętnego wynagrodzenia. Chodzi tutaj o wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (bez wypłat nagród z zysku), które są ogłaszane przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego. Np. w styczniu 2024 r. wynosiło 7768,35 zł brutto. Tak więc w razie uzyskania sądowego lub administracyjnego tytułu egzekucyjnego przez wierzyciela chroniona przed zajęciem komorniczym kwota równa jest np. 23 305,05 zł. Należy pamiętać, że tego rodzaju ograniczenia dotyczą wyłącznie środków zgromadzonych na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz terminowych lokatach oszczędnościowych.
Zobacz też: Zajęcie konta przez komornika
Przy czym wspomniana kwota wolna od zajęcia – trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – jest kwotą jednorazową i nieodnawialną. Jeżeli nasza klientka jako dłużnik dokona wielu wpłat i wypłat, bank powinien ustalić, ile ze zgromadzonych środków zostało wypłaconych od daty zgłoszenia zajęcia. Jeżeli sięgną one limitu, pozostałe środki muszą być przekazywane na konto komornika, pomimo że saldo na koncie po dokonaniu wpłaty nigdy nie sięgnie trzech przeciętnych wynagrodzeń. Trzeba pamiętać, że bank odpowiada za realizację zajęcia i wylicza, uwzględniając kwotę wolną od egzekucji, sumę środków przekazywanych komornikowi. Wszelkie wątpliwości co do zasadności zajęcia czy zablokowanej kwoty powinny być wyjaśniane z wierzycielem (jako decydentem postępowania, tutaj z ZUS-em), a jeśli nie jest to możliwe–- przed właściwym sądem.
Tylko w ten sposób możliwe jest zwolnienie z egzekucji całości lub części środków na rachunku bankowym. Niezbędnym warunkiem formalnym jest bowiem wystąpienie przez organ uprawniony do zablokowania środków do banku z wnioskiem o ich odblokowanie. Środki na koncie pozostają więc zablokowane do czasu wyjaśnienia sprawy z daną instytucją (np. urzędem skarbowym). Natomiast jeżeli bank narusza postanowienia wymienionego art. 54 Prawa bankowego – należy zagrozić bankowi skierowaniem sprawy do arbitrażu konsumenckiego przy ZBP.
Ponadto w myśl art. 829 § 5 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) – nie podlegają egzekucji u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty. Tę wyłączoną z egzekucji kwotą będzie więc połowa płacy za okres od zajęcia rachunku do terminu najbliższej wypłaty. Jeżeli komornik zajął całe wynagrodzenie, to przysługuje pani Mai prawo złożenia wniosku o umorzenie postępowania – w stosunku do przedmiotów wolnych od zajęcia, zgodnie z art. 824 § 1 pkt 2 K.p.c. Jeśli komornik nie załatwi pozytywnie interwencji o umorzenie postępowania, przysługiwać będzie prawo do złożenia skargi na czynność komornika.
Reasumując – przy zajęciu przez komornika rachunku bankowego bank może nie pobrać odpowiedniej kwoty w celu pokrycia raty kredytu. To się może wydarzyć, niemniej jednak autorka pytania winna sprawdzić, co zajął komornik i w jakiej wysokości. Należy pamiętać, że o sposobie wykorzystania kwoty wolnej od zajęcia decyduje ona sama, zatem może złożyć stosowną dyspozycję spłaty raty kredytu.
Przypadek Anny, która pracuje w korporacji
Anna, pracująca w dużej firmie, zaskoczona została zajęciem jej konta przez komornika z powodu nieuregulowanego długu z tytułu kredytu konsumenckiego. Na jej koncie znajdowało się 5000 zł, co było mniejszą kwotą niż trzykrotność średniego wynagrodzenia. Dzięki przepisom ochronnym Anna nie straciła wszystkich środków - komornik zajął część kwoty, pozostawiając jej minimalną sumę do życia, zgodnie z przepisami Prawa bankowego. Anna zdołała dzięki temu opłacić bieżące rachunki i utrzymać minimalny standard życia, jednocześnie rozpoczynając spłatę długu.
Doświadczenie Marka, małego przedsiębiorcy
Marek, prowadzący własną działalność gospodarczą, został poinformowany o zajęciu jego konta firmowego przez komornika z powodu zaległości podatkowych. Na jego rachunku znajdowały się środki z ostatniej dużej transakcji, niezbędne do dalszego prowadzenia biznesu. Marek skorzystał z możliwości odwołania się do sądu, argumentując, że zajęcie całej kwoty uniemożliwi prowadzenie działalności i spłatę zobowiązań. Sąd uwzględnił jego argumentację, przywracając dostęp do części środków, co pozwoliło Markowi na kontynuację działalności i stopniową spłatę długu.
Sytuacja Julii, emerytki
Julia, emerytka, doświadczyła zajęcia swojego rachunku oszczędnościowego przez komornika w wyniku niezapłaconych rachunków za usługi komunalne. Na jej koncie znajdowały się oszczędności życia, jednak dzięki ochronie prawnej komornik nie mógł zająć więcej niż ustalony limit, który w przypadku Julii wynosił równowartość trzech miesięcznych emerytur. Dzięki temu Julia zachowała część środków na bieżące potrzeby, jednocześnie rozpoczynając negocjacje w sprawie rozłożenia długu na raty.
Podsumowując, zajęcie rachunku bankowego przez komornika to procedura, która może istotnie wpłynąć na sytuację finansową dłużnika. Ważne jest, aby osoby dotknięte tym procesem były świadome swoich praw i możliwości – zwłaszcza gdy zajęcie komornicze wiąże się z problemami ze spłatą rat kredytu.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie zajęcia rachunku bankowego? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych on-line oraz profesjonalnego sporządzania pism. Aby otrzymać odpowiedź lub pomoc, opisz nam swój problem – zapraszamy do kontaktu przez formularz znajdujący się poniżej.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
