• Data: 2024-01-17 Autor: Marek Gola
W obliczu dziedziczenia długów pojawia się wiele niejasności i wyzwań. Śmierć dłużnika nie kończy bowiem jego długów, o czym przekonała się pani Maria. Rok temu zmarła jej mama, pozostawiając po sobie długi. Niestety pani Maria wraz z tatą i rodzeństwem nie mogli odrzucić spadku, w związku z czym długi odziedziczyli. Po uprawomocnieniu przejęcia spadku, jakie miało miejsce w maju, zaczęli odzywać się do nich wierzyciele. Są to też prywatne osoby z serwisów internetowych. Osoby te przesyłają wezwania do zapłaty, niejednokrotnie do długu doliczając koszty. Nasza klientka zastanawia się, czy jest to zgodne z prawem. Czy wierzyciel może doliczać tego typu koszty? Napisała do tego wierzyciela prośbę o przesłanie dokumentacji związanej z umową zawarcia pożyczki, ale nie jest przekonana, czy wskazane koszty mogą być egzekwowane. Postaramy się pomoc spadkobiercom.
W pierwszej kolejności zasadne jest wskazanie, iż dopóty nie zostanie po zmarłej matce przeprowadzone postępowanie spadkowe, dopóty żaden z wierzycieli nie jest uprawniony do wystąpienia przeciwko naszej klientce i pozostałym spadkobiercom z pozwem o zapłatę. Śmierć dłużnika bowiem nie oznacza automatycznie przejęcia długów przez spadkobierców.
Przestrzegam także przed przesyłaniem jakichkolwiek dokumentów, tj. odpisu aktu zgonu, aktu urodzenia, wskazania, kto dziedziczy po ojcu i gdzie mieszka. Firmy windykacyjne nie są sądami i nie mogą żądać przedstawienia jakichkolwiek dokumentów. Co najwyżej mogą prosić, jednakże niezrealizowanie tego wezwania nie skutkuje dla pani Marii i rodziny jakimikolwiek negatywnymi konsekwencjami. Ja osobiście dopuszczam możliwość korespondowania z firmą windykacyjną jedynie w jednym celu, tj. wezwanie do przedłożenia umowy, z której rzekomo ma wynikać odpowiedzialność cywilna. Innymi słowy można prosić o przesłanie umowy, która jest podstawą powstania zadłużenia. Co istotne, przestrzegam przed podpisaniem porozumienia, względnie kierowaniem próśb o umorzenie/rozłożenie na raty, bowiem takie oświadczenie będzie powodowało przerwanie biegu przedawnienia.
Zobacz też: Skarga pauliańska po śmierci dłużnika
Domniemywać należy bowiem, że roszczenia, którymi dysponują firmy windykacyjne, są roszczeniami przedawnionymi. Pragnę bowiem zauważyć, iż roszczenia z kredytu, pożyczki przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, kiedy stały się wymagalne. I tu dochodzimy do sedna sprawy. Mniemam, że kredyt miał być spłacany ratalnie. Skoro tak, to okres 3 lat (przedawnienie) następuje osobno dla każdej z rat. Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną.
Istotne jest, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
W sytuacji kredytu spłacanego ratalnie (raty miesięczne) wymagalność każdej z rat następuje w innym terminie. Zachodzi zatem pytanie, czy autorka pytania ma wiedzę (mniemam, że nie), jakoby kredyt został wypowiedziany i tym samym stałe się wymagalny od razu? Jeżeli tak, wówczas 3 lata liczymy od tej daty. Jeżeli nie, wówczas mamy do czynienia z sytuacją, kiedy przedawnienie, jak wskazano to powyżej, biegnie osobno dla każdej raty.
Zobacz też: Spadek z długiem
Podkreślenie wymaga, iż przedawnienie nie jest brane przez sąd z urzędu, co powoduje, iż zarzut przedawnienia musi być złożony w postępowaniu sądowym.
Z chwilą złożenia sprawy o zapłatę nastąpi przerwanie biegu przedawnienia. Wskazać należy nadto na treść art. 123 Kodeksu cywilnego zgodnie z którym „bieg przedawnienia przerywa się:
Dopiero bowiem wówczas nastąpi skierowanie sprawy względem spadkobierców o zapłatę (nastąpi konkretyzacja roszczenia względem danego podmiotu).
Reasumując, pierwszy krok winien dążyć do ustalenia, z kiedy pochodzi umowa i na jaki okres została zawarta. Krokiem do uzyskania takiej informacji będzie skierowanie do banku pisma z prośbą o wskazanie podstawy roszczenia. Domaganie się przez firmy kosztów sądowych na tym etapie jest możliwe, ale wówczas konieczne jest wskazanie na jakiej podstawie prawnej takie żądanie jest kierowane, tj. regulamin firmy, względnie wyrok sądowy, na którego mocy firma jako wierzyciel ma zasądzone na swoją rzecz koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego.
Przypadek Pani Anny
Pani Anna odziedziczyła po swoim ojcu dom. Nie była świadoma, że wraz z nim przejmuje również dług z tytułu niespłaconej pożyczki. Pewnego dnia otrzymała pismo od firmy windykacyjnej z żądaniem spłaty. Dzięki zgłębieniu tematu przedawnienia długu i konsultacji z prawnikiem udało jej się udowodnić, że roszczenie było już przedawnione, a firma nie miała prawa domagać się zapłaty.
Historia Pana Jacka
Pan Jacek po śmierci wujka został jednym ze spadkobierców. Wkrótce odkrył, że wujek miał zaległości kredytowe. Zanim jednak firma windykacyjna zdążyła wystąpić z roszczeniem, Jacek skorzystał z możliwości odrzucenia spadku w sądzie. Dzięki temu uniknął odpowiedzialności za długi, chroniąc własne finanse i majątek.
Sytuacja Pani Katarzyny
Pani Katarzyna, nieświadoma przepisów, podpisała porozumienie z firmą windykacyjną na rozłożenie spłaty długu jej zmarłego męża na raty. Niestety, nie zdawała sobie sprawy, że taka decyzja przerwała bieg przedawnienia. Gdy dowiedziała się o swoim błędzie, było już za późno. Musiała kontynuować spłacanie długu po śmierci dłużnika, mimo że pierwotnie mogłaby skutecznie podważyć roszczenie.
Jak widać, dobrze jest znać mechanizmy prawne dotyczące dziedziczenia długów i roszczeń windykacyjnych. Istotne znaczenie ma znajomość procedury przedawnienia oraz konsekwencji prawnych podejmowanych decyzji.
Potrzebujesz wsparcia w zawiłościach dotyczących dziedziczenia długów i roszczeń? Zapraszamy Cię do kontaktu z naszym portalem – najlepiej za pomocą umieszczonego pod tekstem formularza.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
