• Data: 2024-12-21 Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
W marcu zeszłego roku złożyłem wniosek o upadłość konsumencką, sąd rozpatrzył go pozytywnie. We wrześniu odbyła się rozprawa sądowa, otrzymałem plan spłaty i kilka dni później wyrok się uprawomocnił. W tym roku komornik zajął mi zwrot podatku. Czy miał do tego prawo? Z tego, co wiem, po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wszelkie egzekucje komornicze ulegają zawieszeniu.
Uprzejmie informuję, że podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na Pana zapytanie jest ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 1520). Zgodnie z art. 49114 ust. 1 „po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk składa sądowi projekt planu spłaty wierzycieli z uzasadnieniem albo informację, że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 49114a ust. 1 lub art. 49116 ust. 1 lub 2a”.
Z uwagi na to, że ma Pan ogłoszoną upadłość i sąd wydał postanowienia w przedmiocie ustalenia planu spłat, to należy uznać, że wszyscy wierzyciele zgłosili swoje wierzytelności i zostały one rozpoznane w toku prowadzonego postępowania upadłościowego. Zgodnie z ust. 4 omawianego przepisu „sąd ustala plan spłaty wierzycieli albo w przypadku, o którym mowa w art. 49116 ust. 1 lub 2a, umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowo umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli albo wydaje postanowienie, o którym mowa w art. 49114a ust. 1, po przeprowadzeniu rozprawy, jeżeli upadły, syndyk lub wierzyciel złożył wniosek o przeprowadzenie rozprawy. O terminie rozprawy zawiadamia się upadłego i syndyka oraz wierzyciela, który złożył wniosek o przeprowadzenie rozprawy”.
Istotne w kontekście sytuacji, która Pana spotkała, jest również to, że postanowienie w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli oraz informację o prawomocności tego postanowienia obwieszcza się. Na postanowienie sądu w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli albo w przedmiocie umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub w przedmiocie warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli przysługuje zażalenie. Postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie rozpoznania zażalenia oraz informację o prawomocności tego postanowienia obwieszcza się.
Elementy, które muszą być wskazane w postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, wymienione zostały w art. 49115 ust. 1, który stanowi, że „W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd:
1) wymienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty;
2) dokonuje podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli uczestniczących w planie spłaty, jeżeli w postępowaniu zgromadzono fundusze masy upadłości;
3) ustala, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
4) określa, w jakim zakresie i okresie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli”.
Dla sytuacji, która Pana spotkała, istotne znaczenie ma również ust. 6 omawianego przepisu, który stanowi, że „W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w art. 49121 ust. 2”. Roszczeniami tymi są: zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu. Zatem, jeżeli roszczenia, o które wystąpił komornik, nie dotyczą wyżej wskazanych kategorii, to nie może być prowadzona egzekucja.
Ponownie podkreślić należy, że art. 49115 ust. 6 Prawa upadłościowego wprowadza zasadę niedopuszczalności wszczęcia postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli w okresie wykonywania planu spłaty. Z brzmienia przepisu można wywnioskować, że z całą pewnością dopuszczalna jest egzekucja wierzytelności powstałych po uprawomocnieniu się postanowienia o ustaleniu planu spłaty.
Zatem, jeżeli egzekucja nie dotyczy wyżej wskazanych wyjątków, to nie ma możliwości jej prowadzenia. Proszę zwrócić uwagę na jeszcze jeden przepis, a mianowicie art. 146 ust. 1 Prawa upadłościowego, który stanowi, że „Postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości. Postępowanie to umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie przysądzeniu własności nieruchomości, jeżeli przybicia prawomocnie udzielono przed ogłoszeniem upadłości, a nabywca egzekucyjny wpłaci w terminie cenę nabycia”.
Dlatego też proponuję zwrócić się do komornika z informacją o toczącym się wobec Pana postępowaniu upadłościowym, przedkładając mu postanowienie o ogłoszeniu upadłości oraz postanowienie o ustaleniu planu spłat. Jednocześnie proszę złożyć skargę na czynność komornika w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o zajęciu z uzasadnieniem dokładnie takim samym, tj. toczącym się postępowaniem upadłościowym i brakiem możliwości dokonywania zajęć komorniczych. Z praktyki mogę Panu napisać, że niestety takie sytuacje się zdarzają (chociaż nie powinny). Wówczas co do zasady wystarczy przypomnieć komornikowi o postępowaniu upadłościowym i zajęcia są cofane.
Spóźnione zgłoszenie roszczeń
Janek ogłosił upadłość konsumencką i sąd wydał postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli. W tym czasie jego były dostawca usług, który nie zdążył zgłosić swojego roszczenia przed terminem, dopiero teraz zwrócił się do sądu o uznanie swojego długu. Sąd jednak odrzucił roszczenie dostawcy, ponieważ termin na zgłaszanie wierzytelności minął, a Janek zakończył postępowanie upadłościowe, ustalając plan spłaty. Dostawca nie miał więc możliwości odzyskania należności.
Problemy z egzekucją po ogłoszeniu upadłości
Anna, która ogłosiła upadłość konsumencką, była zaskoczona, gdy komornik wszczął postępowanie egzekucyjne na podstawie zobowiązania z okresu przed ogłoszeniem upadłości. W związku z tym Anna złożyła skargę do sądu, wskazując, że egzekucja dotyczy roszczenia, które powinno być objęte postępowaniem upadłościowym. Sąd przyznał rację Annie i nakazał wstrzymanie egzekucji. Dzięki temu Anna mogła kontynuować spłatę zobowiązań zgodnie z ustalonym planem.
Niewłaściwe zgłoszenie długu przez komornika
Tomasz, będący w trakcie upadłości konsumenckiej, otrzymał zawiadomienie od komornika o zajęciu jego wynagrodzenia. Okazało się, że komornik nie uwzględnił postanowienia o upadłości i kontynuował egzekucję na podstawie starego wyroku. Tomasz dostarczył komornikowi postanowienie o ogłoszeniu upadłości i plan spłat. Po interwencji komornik zrozumiał błąd i cofnął zajęcie. Tomasz był w stanie kontynuować wykonywanie planu spłat bez dalszych zakłóceń.
Tekst opisuje proces upadłości konsumenckiej i reguluje zasady dotyczące roszczeń wierzycieli. Po ogłoszeniu upadłości sąd ustala plan spłaty, określając, które zobowiązania zostaną spłacone i w jakim okresie. W czasie realizacji planu spłaty egzekucja wierzytelności powstałych przed jego zatwierdzeniem jest niedopuszczalna, z wyjątkiem pewnych kategorii długów, takich jak alimenty czy grzywny. Postępowania egzekucyjne rozpoczęte przed ogłoszeniem upadłości są automatycznie zawieszane. W razie błędów lub naruszeń ze strony komornika można złożyć skargę, co może skutkować wstrzymaniem egzekucji.
Jeśli masz problem z upadłością konsumencką lub potrzebujesz wsparcia w sprawach dotyczących roszczeń wierzycieli, skorzystaj z naszych profesjonalnych porad prawnych. Nasi specjaliści dokładnie przeanalizują Twoją sytuację, udzielą Ci precyzyjnych informacji oraz pomogą w skutecznym rozwiązaniu problemów. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc i bezstresowo przejść przez proces prawny.
1. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe - Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
