• Data: 2024-10-10 Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Szukam porady w sprawie zrzeczenia się obywatelstwa polskiego. W 2009 r. wyjechałem na stałe za granicę. Wtedy również wyrejestrowałem swoją firmę, która nie przynosiła zysków (działalność jednoosobowa) i wymeldowałem się, zgłaszając emigrację. W tym roku otrzymałem obywatelstwo holenderskie. W związku z tym jestem zobowiązany do zrzeczenia się obywatelstwa polskiego. Właśnie dowiedziałem się, że komornik ściga mnie z tytułu zadłużenia firmy na sporą kwotę. Bywał w domu rodziców, gdzie byłem zameldowany (nie utrzymujemy kontaktów). Czy w związku z tym, jeżeli złożę wniosek o zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, mogę spodziewać się problemów w Holandii? Czy będę z automatu ścigany przez holenderskiego komornika? Czy składając wniosek o zrzeczenie się obywatelstwa polskiego do prezydenta RP, moje dane są gdzieś udostępniane? Czy komornik w Polsce ma do nich dostęp?
Po przeanalizowaniu opisu stanu faktycznego wskazuję jak poniżej, ale jednocześnie wyraźnie podkreślam, że ani ja, ani żaden inny prawnik nie jest w stanie zagwarantować Panu, że na podstawie danych z wniosku nikt nigdy Pana nie zlokalizuje, bo przepisy różnym organom (typu policja, sądy, komornik) pozwalają na pewien zakres działania w pozyskaniu danych – jest on szerszy właśnie ze względu na ściganie sprawców czy dłużników.
Zgodnie z art. 34 ust. 2 Konstytucji RP „obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie”. W niektórych krajach, w tym w Holandii, nie można mieć podwójnego obywatelstwa, a zatem w przypadku Pana trzeba się zrzec obywatelstwa polskiego celem zachowania obywatelstwa holenderskiego.
Obecnie Pana dane gromadzone są przede wszystkim w rejestrze PESEL. W przypadku zrzeczenia się obywatelstwa zostanie odnotowany ten fakt przez właściwy urząd gminy lub miasta. Natomiast w myśl art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności „komornikom sądowym są udostępniane dane z rejestru PESEL wyłącznie w zakresie niezbędnym do prowadzenia przez nich postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego albo wykonywania postanowienia o zabezpieczeniu spadku, lub sporządzania spisu inwentarza”.
Co do zasady komornik ma prawo jedynie do egzekwowania swoich działań na terenie Polski. Nie może więc przeprowadzić egzekucji komorniczej w innym kraju niż Polska. Mimo to, jeśli dłużnik nie posiada żadnego majątku na terenie Polski, wierzyciel może podjąć współpracę z firmą windykacyjną lub złożyć wniosek egzekucyjny do komornika w innym kraju. Ponadto, aby zagraniczna egzekucja długów została wszczęta w jakimkolwiek kraju Unii Europejskiej, konieczne jest najpierw stwierdzenie wykonalności wyroku polskiego sądu przez sąd kraju, w którym dana egzekucja długów ma być prowadzona. Natomiast są też przepisy międzynarodowe (w tym dwustronne umowy między państwami) i tutaj jest szerokie pole do popisu w ściganiu dłużników czy przestępców (w tym skarbowych). Mamy np. instytucję europejskiego tytułu egzekucyjnego.
Zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o obywatelstwie polskim „dane lub informacje przechowywane w rejestrach udostępnia się:
– w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań”.
Co prawda w tego typu rejestrze głównie gromadzi się takie dane jak:
a) imię (imiona) i nazwisko,
b) nazwisko rodowe,
c) datę i miejsce urodzenia,
d) imię i nazwisko ojca,
e) imię i nazwisko rodowe matki,
f) płeć,
g) obywatelstwo,
h) datę nabycia lub utraty obywatelstwa polskiego,
i) numer PESEL, jeżeli został nadany.
Niemniej jednak nie mogę zagwarantować, że inne dane związane ze zrzeczeniem się obywatelstwa na żądanie określonych organów nie zostaną również udostępnione. Fakt ten bowiem jest odnotowywany, wniosek w tym zakresie archiwizowany przez urząd, do którego wpłynął, zatem nie jest to dana podlegająca wykreśleniu, bez wglądu do niej. W celach administracyjno-prawnych musi być archiwizowana przez organ, który wniosek załatwiał. Jak już wskazałam, przepisy szczególnie dotyczące obywateli Unii Europejskiej posiadają narzędzia do wyegzekwowania obowiązków, nawet gdy osoba przebywa już za granicą lub też nie jest obywatelem polskim. Musi Pan mieć tego świadomość.
Dłużnik mieszkający za granicą
Pan Jan wyjechał do Niemiec w 2012 roku, gdzie osiedlił się na stałe i zdobył niemieckie obywatelstwo. Gdy postanowił zrzec się obywatelstwa polskiego, okazało się, że w Polsce jego firma, zamknięta przed laty, pozostawiła długi, a komornik prowadził postępowanie egzekucyjne. Pomimo zameldowania w Niemczech, Jan obawiał się, że jego zadłużenie może zostać przeniesione do Niemiec. Okazało się jednak, że dopóki wierzyciel nie wystąpi z wnioskiem do sądu o uznanie polskiego wyroku, komornik niemiecki nie może podjąć żadnych działań.
Zrzeczenie się obywatelstwa a długi firmy
Pani Anna, właścicielka firmy jednoosobowej, wyemigrowała do Holandii i tam rozpoczęła nowe życie. W Polsce zamknęła swoją działalność, jednak po kilku latach dowiedziała się, że pozostały niezapłacone składki ZUS, a komornik rozpoczął egzekucję. W momencie składania wniosku o zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, Anna zorientowała się, że dane z tego wniosku mogą być dostępne dla polskich organów egzekucyjnych, ale dopóki nie posiada majątku w Polsce, dług nie może być egzekwowany.
Obywatelstwo holenderskie a długi w Polsce
Pan Marek wyjechał z Polski do Holandii, gdzie po kilku latach uzyskał obywatelstwo tego kraju. W Polsce pozostały jego długi związane z prowadzeniem firmy, które objął komornik. Marek, chcąc zrzec się obywatelstwa polskiego, zastanawiał się, czy złożenie wniosku oznacza, że holenderskie władze mogą przejąć egzekucję. Zgodnie z przepisami unijnymi, dług musi zostać najpierw uznany w Holandii, zanim egzekucja będzie mogła być tam kontynuowana.
Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego nie automatycznie zwalnia z obowiązku spłaty długów w Polsce, a komornik może kontynuować egzekucję, jeśli posiada majątek na terenie kraju. W przypadku dłużników przebywających za granicą, wierzyciel może podjąć działania międzynarodowe, jednak egzekucja zagraniczna wymaga spełnienia odpowiednich procedur prawnych. Warto zasięgnąć porady prawnej, by zrozumieć wszystkie konsekwencje tego kroku.
Potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej online lub przygotowania pisma? Skontaktuj się z naszymi ekspertami, którzy szybko i skutecznie pomogą rozwiązać Twoje problemy prawne. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - Dz.U. 1974 nr 14 poz. 85
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
