Wezwanie do zapłaty i obciążenie kosztami sądowymi
Autor: Katarzyna Nosal
Otrzymałam sądowy nakaz zapłaty, w którym wezwano mnie do zapłaty długu i obciążono kosztami sądowymi. Przed wszczęciem postępowania sądowego nie otrzymałam wezwania do zapłaty długu (dotyczy czesnego za studia). Przeczytałam, że jeśli wierzyciel nie wezwie dłużnika do zapłaty, a ten uzna roszczenie bez wdawania się w spór, to koszty sądowe obciążają dochodzącego zapłaty niezależnie od tego, że jest stroną wygraną w sprawie. Co mogę zrobić w tej sytuacji? Czy rzeczywiście mogę domagać się zwrotu kosztów sądowych?
Poszkodowany przed wytoczeniem powództwa nie zwrócił się do osoby odpowiedzialnej za szkodę o dobrowolne zaspokojenie roszczenia - koszty sądowe
Rzeczywiście przepisy Kodeksu postępowania cywilnego stanowią, że zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu (art. 101 K.p.c.). Oznacza to, że jeśli przeciwnik procesowy nie dał powodu do wytoczenia powództwa lub chciał zapłacić należną wierzytelność od razu, wówczas nie dość, że sam nie powinien ponosić kosztów drugiej strony (jako nieuzasadnionych), ale też sam może liczyć na zwrot jego własnych poniesionych kosztów związanych z procesem.
Tutaj jednak należy sięgnąć do orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach związanych z takimi sytuacjami. Myślę, że jako znaczący w tej sprawie można przytoczyć wyrok SN z dnia 22 stycznia 1979 roku (sygn. akt II CZ 150/78), w którym wyjaśnił on: „Okoliczność, iż poszkodowany przed wytoczeniem powództwa nie zwrócił się do osoby odpowiedzialnej za szkodę o dobrowolne zaspokojenie roszczenia odszkodowawczego, nie może uzasadniać zasądzenia od niego na rzecz pozwanego kosztów procesu na mocy art. 101 KPC, jeżeli pozwany przy pierwszej czynności procesowej uznał powództwo tylko częściowo, kwestionując niektóre przesłanki odpowiedzialności i wysokość poszczególnych roszczeń”.
Brak wezwania dłużnika do zapłaty a koszty sądowe postępowania cywilnego
A contrario (wnioskując przeciwnie) należy uznać, że jeśli nie było kwestionowania wysokości roszczenia to wówczas brak zawiadomienia (wezwania do zapłaty) uzasadnia zastosowanie art. 101 K.p.c.
W sytuacji wydania nakazu zapłaty i wadliwego naliczenia zwrotu kosztów zastosowanie ma art. 394 ust. 1 pkt 9 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego, mediatora i należności świadka.
Zatem w tym przypadku, o który Pani pyta, należy złożyć do sądu II instancji zażalenie na postanowienie o kosztach zawarte w przekazanym Pani nakazie zapłaty, w którym powoła się Pani na art. 98 i 101 K.p.c.
Zażalenie takie wnosi się w terminie 7 dni od dnia otrzymania nakazu zapłaty.
Przeczytaj też: Nakaz zapłaty na stare nazwisko
Przykłady
Nieoczekiwany nakaz zapłaty
Pani Anna, absolwentka prywatnej uczelni, otrzymała sądowy nakaz zapłaty za zaległe czesne, choć nigdy wcześniej nie dostała wezwania do uregulowania długu. Była gotowa zapłacić, ale zaskoczyło ją dodatkowe obciążenie kosztami sądowymi. Po konsultacji z prawnikiem dowiedziała się, że mogła uniknąć tych kosztów, ponieważ wierzyciel powinien najpierw wezwać ją do zapłaty. W efekcie złożyła zażalenie do sądu, powołując się na art. 101 K.p.c., co pozwoliło jej na odzyskanie niesłusznie poniesionych kosztów.
Brak kontaktu przed procesem
Pan Marek wynajął mieszkanie, a po wyprowadzce właściciel skierował sprawę do sądu, domagając się zaległego czynszu. Marek był zaskoczony, ponieważ nigdy nie otrzymał żadnego wezwania do zapłaty – chętnie uregulowałby należność bez postępowania sądowego. Ponieważ uznał roszczenie od razu i nie dawał powodu do wytoczenia sprawy, sąd po jego zażaleniu orzekł zwrot kosztów procesu na podstawie art. 101 K.p.c.
Nieświadomość długu
Pani Katarzyna otrzymała nakaz zapłaty za rzekomo niezapłacony rachunek za usługi telekomunikacyjne sprzed kilku lat. Operator nigdy się z nią nie kontaktował w tej sprawie, a ona nie miała świadomości zaległości. Po analizie sprawy zauważyła, że zgodnie z orzecznictwem, brak wcześniejszego wezwania do zapłaty mógł być podstawą do odzyskania kosztów sądowych. Złożyła stosowne zażalenie, skutecznie kwestionując zasadność obciążenia jej tymi kosztami.
Podsumowanie
W przypadku otrzymania nakazu zapłaty bez wcześniejszego wezwania do uregulowania długu warto pamiętać, że można domagać się zwrotu kosztów sądowych. Jeśli dłużnik nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał roszczenie przy pierwszej czynności procesowej, zgodnie z art. 101 K.p.c. nie powinien ponosić kosztów procesu. W takiej sytuacji należy złożyć zażalenie do sądu II instancji, powołując się na przepisy dotyczące zasad zwrotu kosztów postępowania. To skuteczny sposób na ochronę swoich praw i uniknięcie nieuzasadnionych wydatków.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach związanych z kosztami sądowymi i nakazem zapłaty? Skorzystaj z naszych porad online! Oferujemy szybkie i profesjonalne doradztwo prawne bez wychodzenia z domu. Przeanalizujemy Twoją sytuację, wskażemy możliwe rozwiązania i pomożemy w sporządzeniu odpowiednich pism. Skontaktuj się z nami, aby skutecznie dochodzić swoich praw i uniknąć niepotrzebnych kosztów.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1979 roku sygn. akt II CZ 150/78
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Czy komornik w Polsce może zająć auto zarejestrowane za granicą?
» Przedawnienie roszczenia po umorzeniu egzekucji, kluczowe terminy i interpretacje
» Emerytura i praca, jak komornik zajmuje środki przy zbiegu egzekucji?
» Co zrobić z rzeczami dłużnika po eksmisji?
» Upadłość konsumencka a ochrona dzieci, co warto wiedzieć?
