Stare mandaty i wezwanie do zapłaty, czy doszło do przedawnienia?

Skutki przerwania biegu przedawnienia

Przystępując do odpowiedzi na zadanie przez Pana pytania w pierwszej kolejności należy, zająć się kwestią ewentualnego przedawnienia. Zagadnienie to regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. 2017 r. Nr 0, poz. 459) – zwanej dalej „K.c.”. Istotne są zwłaszcza art. 124 i 125 K.c.

„Art. 124. § 1. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

§ 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.”

„Art. 125. § 1. Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.”

Przy czym w poprzednim stanie prawnym termin przedawnienia roszczenia stwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu był określony na 10 lat.

Wyjaśnię również, że w literaturze wskazuje się, że „dziesięcioletni termin przedawnienia z art. 125 § 1 dla prawomocnego orzeczenia sądu należy liczyć od chwili uprawomocnienia się tego orzeczenia, a nie od daty nadania mu klauzuli wykonalności” (P. Nazaruk [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, LEX/el. 2022, art. 125).

Nowelizacja w lipcu 2018 r. – skrócenie do 6 lat terminu przedawnienia

Natomiast nowelizacją z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw powyższy termin 10-letni został skrócony właśnie do lat 6. Nowelizacja weszła w życie 9 lipca 2018 r. Niemniej jednak istotny jest art. 5 ustawy nowelizującej wprowadzający przepisy przejściowe. Stanowi on jak niżej:

„Art. 5. 1. Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

2. Jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

3. Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 ustawy zmienianej w art. 1, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

4. Roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.”

Wydanie wyroku przez sąd przerwało bieg przedawnienia i wydłużyło go do 10 lat (ówczesny art. 125 § 1 K.c.), licząc od dnia uprawomocnienia się wyroku. Natomiast wejście w życie nowelizacji spowodowało skrócenie terminu 10-letniego do lat 6.

Termin 6 lat przedawnienia, w związku z art. 5 ust. 2 zd. 1 ww. nowelizacji, rozpoczyna bieg z dniem wejścia w życie nowelizacji, tj. od dnia 9 lipca 2018 r. Zatem będzie on się kończył z upływem 9 lipca 2024 r. Dodam, że art. 5 ust. 2 zd. 2 ustawy nowelizującej nie znajdzie zastosowania ze względu na to, że wcześniej przewidziany termin 10-letni kończyłby się później, tj. co najmniej w listopadzie 2024 (wyrok był wydany w listopadzie 2014 r., ale nie wiemy dokładnie, kiedy się uprawomocnił + 10 lat). Zatem wychodzi na to, że roszczenie przewidziane w wezwaniu (547,34 zł) nie jest przedawnione. Przedawni się w lipcu 2024 r.

Co do innych należności wskazanych w wezwaniu – trudno w 100% powiedzieć, czy są przedawnione czy nie, bo nie ma dat uprawomocnienia się wyroków sądowych. A tym samym trudno powiedzieć, czy minęło już 10 lat od ich uprawomocnienia. Przykładowo gdyby uprawomocniły się w styczniu 2013 r. to minęłoby już 10 lat i byłby przedawnione na podstawie art. 5 ust. 2 zd. 2 nowelizacji w zw. z art. 125 § 1 K.c. Natomiast mogą nie być zwłaszcza przedawnione należności z punktu 4 i 5, gdyż z wykazu wynika, że w stosunku do tych należności zostały wydane „świeże” klauzule wykonalności.

Tytuł wykonawczy jako podstawa egzekucji

Zgodnie z art. 776 ustawy z dnia z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (K.p.c.):

„Art. 776. Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej.”

Istotne jest również to, kiedy sąd odmawia klauzuli wykonalności:

„Art. 7821. § 1. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności, jeżeli:

1) w świetle okoliczności sprawy jest oczywiste, że wniosek jest sprzeczny z prawem albo zmierza do obejścia prawa;

2) z okoliczności sprawy i treści tytułu egzekucyjnego wynika, że objęte tytułem wykonawczym roszczenie uległo przedawnieniu, chyba że wierzyciel przedstawi dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia.

§ 2. Prawomocne oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na podstawie § 1 pkt 2 nie pozbawia wierzyciela prawa do wystąpienia z powództwem o ustalenie, że objęta tytułem egzekucyjnym wierzytelność nie uległa przedawnieniu. Nie dotyczy to sytuacji, gdy wierzycielowi przysługuje dalej idące roszczenie.”

Zmiana ta weszła w życie w 2019 r., więc nadając klauzulę wykonalności w 2022 r. sąd powinien wziąć ją pod uwagę. Przyjąć zatem należy, że sąd wobec nich nie stwierdził, że z okoliczności sprawy i treści tytułu egzekucyjnego wynika, że objęte tymi tytułami wykonawczymi roszczenia uległy przedawnieniu. Ewentualnie wierzyciel przedstawił dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia.

Natomiast co do trzech pierwszych należności sprawa wygląda trochę inaczej, gdyż z wykazu wynika, że nie ma wobec nich wydanej klauzuli wykonalności. Przy czym trudno powiedzieć, czy ZTM w stosunku do tych należności nie występował jeszcze o klauzulę, czy też sąd odmówił już jej nadania.

W każdym razie, moim zdaniem, tego wezwania nie należy bagatelizować. Aczkolwiek jeśli nie chce Pan zapłacić, to najwyżej komornik wyegzekwuje te nieprzedawnione należności wraz z odsetkami i opłatami, i na tym sprawa się zakończy. Trzeba się jednak liczyć z tym, że komornik ściągnie swoje opłaty i koszty.

Informacja o dłużnikach w BIG

Z kolei obecnie do BIG już Pana nie powinni wpisać z tytułu tych należności. Aktualnie bowiem zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych wpisać można tylko należności w ciągu 6 lat od uprawomocnienia się wyroku.

„Art. 14. 1. Wierzyciel może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1) zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki oraz umów, o których mowa w art. 1871 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 1805);

2) łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika będącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;

3) upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi będącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika będącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu - na adres miejsca zamieszkania albo na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura;

4) nie upłynęło 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd nie upłynęło 6 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.

2. W przypadku określonym w ust. 1 wierzyciel może przekazać do biura wyłącznie informacje gospodarcze dotyczące:

1) siebie – określone w art. 2 ust. 1 pkt 1 albo 3;

2) dłużnika będącego konsumentem – określone w art. 2 ust. 1 pkt 2;

3) zobowiązania – określone w art. 2 ust. 1 pkt 4.

3. Jeżeli przekazane informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem dotyczące:

1) wierzyciela – nie zawierają co najmniej danych określonych w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a, b i d albo pkt 3 lit. d-f,

2) dłużnika będącego konsumentem – nie zawierają co najmniej danych określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a i c,

3) zobowiązania – nie zawierają co najmniej danych określonych w art. 2 ust. 1 pkt 4 lit. a, c, d, f, g oraz j

– biuro zwraca je przekazującemu wierzycielowi w celu uzupełnienia.

4. Biuro nie przyjmuje informacji gospodarczej o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem:

1) przekazanej niezgodnie z ust. 1 lub

2) przekraczającej zakres określony w ust. 2.

5. W przypadku zobowiązań wyrażonych w walucie obcej, spełnienie warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, ocenia się na podstawie średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania informacji gospodarczej do biura.”

Stare mandaty mogą o sobie jeszcze przypomnieć

Moim jednak zdaniem, jeśli ma Pan kredyt hipoteczny i klika leasingów, to raczej nie ma się co zastanawiać i spłacić przynajmniej tą należność określoną w wezwaniu. Po co bank ma widzieć, że doszło do np. zajęcia rachunku bankowego. Poza tym nie można wykluczyć, że ta okoliczność będzie brana pod uwagę przy ustalaniu np. zdolności kredytowej na przyszłość. Nie jest bowiem dla mnie do końca jasne, jakie okoliczność bierze pod uwagę algorytm przy ustalaniu zdolności kredytowej.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.