• Data: 2023-08-11 Autor: Katarzyna Bereda
Dłużnik wraz z żoną byli właścicielami kilku nieruchomości w ramach małżeńskiej wspólnoty majątkowej, czyli w udziałach po połowie. Żona dłużnika zmarła, nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe. Czy wierzyciel może zainicjować postępowanie spadkowe po zmarłej żonie dłużnika? W jaki sposób wierzyciel może w takiej sytuacji doprowadzić do egzekucji z nieruchomości?
Zgodnie z treścią art. 779 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.): „Do egzekucji ze spadku konieczny jest – aż do działu spadku – tytuł egzekucyjny przeciwko wszystkim spadkobiercom.
Przez egzekucję ze spadku rozumieć należy egzekucję z przedmiotów należących do spadku. Egzekucja z całego spadku lub udziału w spadku jako całości jest niemożliwa (por. J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1968, s. 206; F. Zedler, Powództwo o zwolnienie, s. 90).
Mając powyższe na uwadze podnoszę, iż do momentu działu spadku, co do zasady, komornik nie może zając majątku spadkowego ani prowadzić z niego egzekucji. Komornik bowiem nie może prowadzić egzekucji z całego spadku – dłużnikiem jest bowiem tylko jeden spadkobierca, który posiada jedynie udział w spadku. Takie stanowisko jest w doktrynie jednoznaczne i bezspornie wskazuje, iż do momentu działu spadku nie można prowadzić egzekucji z ułamkowych części przedmiotów wchodzących w skład spadku. Komornik może jednak na podstawie art. 912 K.p.c. zająć wszystko to, co dłużnikowi z działu zostanie przyznane.
Odpowiadając na dalsze pytanie, wskazuję, iż wierzyciel jak najbardziej może zainicjować postępowanie spadkowe po zmarłej, albowiem wynika to z treści art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia”. Jak wynika z ugruntowanej opinii doktryny i orzecznictwa – Interes prawny do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku mają także wierzyciele spadkobiercy.
Podmioty te mogą bowiem w wyniku stwierdzenia nabycia spadku znaleźć się w korzystniejszej dla siebie sytuacji prawnej, gdyż będą mogły skierować egzekucję także do aktywów należących do spadku lub – przykładowo – do całego przedmiotu, który kiedyś był współwłasnością spadkodawcy i spadkobiercy, a w całości przeszedł na spadkobiercę (por. A. Napiórkowski, Postępowanie, s. 738; A. Szpunar, Zmiana postanowienia, s. 38; Księżak, Prawo spadkowe, 2017, Nb 500 oraz B. Kordasiewicz, w: System PrPryw, t. 10, 2015, s. 570, Nb 14).
Jednocześnie wskazuję, iż wierzyciel, wykazując swój interes prawny, może nawet zwrócić się do USC o wydanie skróconego odpisu aktu zgonu spadkodawcy.
Podsumowując: ustawodawca wyposażył wierzycieli w dość duży wachlarz możliwości w zakresie poszukiwania i pozyskiwania majątku dłużnika. Odsuwanie w czasie nabycia spadku może być wykorzystane przez wierzyciela, albowiem sam on może taki wniosek złożyć. Oprócz tego, postępowanie egzekucyjne może obejmować także masę spadkową, a więc udział w nieruchomości, jak i udział dłużnika – postępowanie egzekucyjne może więc być jak najbardziej prowadzone z masy spadkowej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika