• Data: 2024-12-21 Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Jak mąż ma długi, ale mamy konta bankowe osobne, to czy komornik może zająć moje konto bankowe?
Z chwilą zawarcia małżeństwa zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Nadto w oparciu o art. 32 § 2 „do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875)”.
Warto w kontekście Pani zapytania wskazać na to, że zgodnie z art. 33 „do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.
Istotne znaczenie ma art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
„§ 1. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.
§ 2. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
§ 3. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9”.
W sytuacji, gdy dłużnikiem jest jeden z małżonków, możliwość zaspokojenia wierzyciela z majątku wspólnego zależy głównie od tego, czy zaciągnął on zobowiązanie za zgodą drugiego z nich, czy też bez zgody. Zgoda współmałżonka na zaciągnięcie zobowiązania skutkuje tym, że wierzyciel jest uprawniony do zaspokojenia z całego majątku wspólnego lub niektórych jego składników. Tak jak w wypadku zgody obligatoryjnej zgoda stanowi oświadczenie woli osoby trzeciej, która wyraziła zgodę i nie staje się przez to stroną czynności dokonanej przez drugiego z małżonków. Trafnie w nauce przyjmuje się, że małżonek dłużnika nie staje się dodatkowym dłużnikiem i jego obowiązek nie polega na spełnieniu świadczenia, lecz na znoszeniu zaspokojenia wierzyciela z majątku wspólnego. Zgoda małżonka może być wyrażona zarówno przed dokonaniem czynności, jak i równocześnie z jej dokonaniem i może być udzielona w dowolnej formie.
Zasady odpowiedzialności obowiązujące, gdy jeden z małżonków zaciągnął zobowiązanie bez fakultatywnej zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie wynika nie z czynności prawnej, ale np. z czynu niedozwolonego czy bezpodstawnego wzbogacenia, mają inny charakter. Ustawodawca wprowadził w przepisie uregulowanie, zgodnie z którym wierzyciel ma możliwość żądania zaspokojenia przedmiotowych wierzytelności z osobistego majątku dłużnika oraz tylko z niektórych składników majątku wspólnego, jak wynagrodzenie za pracę lub dochody uzyskane przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również korzyści uzyskane przez dłużnika z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. Z komentowanego uregulowania wynika, że obejmuje ono swym zakresem pobrane należności, a nie wierzytelności.
Komentowany przepis w § 3 wprowadza także stosowne reguły, gdy chodzi o zaspokojenie wierzytelności, która powstała przed powstaniem wspólności ustawowej albo która dotyczy majątku osobistego małżonka będącego dłużnikiem. Wierzyciel ma uprawnienie do zaspokojenia wierzytelności tylko z osobistego majątku dłużnika oraz wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych przez dłużnika z jego praw.
Zatem z informacji przez Panią przekazanych wynika, że posiada Pani konto osobiste. Wobec powyższego jeżeli zobowiązanie należy do zobowiązania osobistego małżonka, to komornik nie może zająć Pani rachunku bankowego. Natomiast jeżeli zaciągnięcie zobowiązania odbyło się za Pani zgodą, to również wierzyciel może żądać zaspokojenie z majątku wspólnego.[PRZYCISK_4]
Przykład 1
Anna i Paweł zdecydowali się na wspólny kredyt hipoteczny na zakup domu. Anna wyraziła zgodę na zaciągnięcie tego zobowiązania przez Pawła, co oznacza, że oboje są współodpowiedzialni za spłatę kredytu. Wierzyciel może domagać się zaspokojenia długu z całego majątku wspólnego małżonków, a nie tylko z majątku Pawła.
Przykład 2
Adam prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i wziął pożyczkę na rozwój firmy, ale nie poinformował o tym swojej żony, Moniki. Ponieważ Monika nie wyraziła zgody na zaciągnięcie tego długu, wierzyciel może dochodzić spłaty pożyczki jedynie z majątku osobistego Adama oraz z dochodów z jego działalności. Majątek wspólny nie jest w tym przypadku zagrożony.
Przykład 3
Marta przed ślubem zaciągnęła kredyt na samochód. Po ślubie dług ten wciąż należy wyłącznie do jej majątku osobistego. W przypadku problemów ze spłatą kredytu wierzyciel będzie mógł dochodzić swoich roszczeń jedynie z majątku osobistego Marty i jej dochodów, a nie z majątku wspólnego jej i męża.
Współodpowiedzialność małżonków za długi zależy od tego, czy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą współmałżonka, oraz od momentu jego powstania. Długi zaciągnięte za zgodą drugiego małżonka mogą być spłacane z majątku wspólnego. Natomiast zobowiązania powstałe bez zgody małżonka lub przed zawarciem małżeństwa są spłacane z majątku osobistego dłużnika. W ten sposób prawo chroni zarówno majątek wspólny, jak i osobisty małżonków.
Jako specjaliści w prawie rodzinnym oferujemy kompleksowe porady prawne dotyczące zarządzania majątkiem małżeńskim oraz współodpowiedzialności za długi. Pomożemy Państwu zrozumieć, jakie zasady rządzą majątkiem wspólnym i osobistym, a także jakie są skutki prawne zaciągania zobowiązań finansowych przez jednego z małżonków.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poza. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
