• Data: 2024-11-09 Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Dwa lata temu dwukrotnie udzieliłem przyjacielowi nieoprocentowanej pożyczki w kwocie 50 tys. zł, razem 100 tys. zł. Niestety, zawiodłem się na nim, pieniędzy nie zwrócił, udało mi się odzyskać tylko niecałe 30 tys. zł. Obydwie pożyczki starałem się zabezpieczyć, jednak nie wiem, czy dostatecznie się do tego przyłożyłem i czy mam szansę odzyskać pieniądze lub ich część. Jak to zwykle w takich przypadkach, nie spodziewałem się takiego obrotu spraw. Jedna z pożyczek jest zabezpieczona aktem notarialnym z oświadczeniem dłużnika o poddaniu się egzekucji, poświadczonym przez notariusza – jednak nie wiem, czy ten dokument nie jest przedawniony. Zwrot pieniędzy otrzymywałem małymi partiami, przez co odwlekałem termin użycia środków prawnych. Drugi dokument to umowa pożyczki z deklaracją wekslową i wekslem – wystawiony i podpisany przez pożyczkobiorcę in blanco, więc jeśli ten dokument ma jakąś moc prawną, to przedawniony nie jest. Chciałbym się dowiedzieć, jakie mam szanse na odzyskanie pieniędzy i jakie kroki powinienem dalej podjąć. Dokumenty do wglądu.
Zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) – przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Umowa pożyczki jest umową konsensualną, a zatem dochodzi do skutku przez samo porozumienie stron oraz umową dwustronnie zobowiązującą, albowiem pożyczkodawca zobowiązuje się do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki (jest to zatem umowa zobowiązująca do przeniesienia własności) w zamian za zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu, czyli do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę, przy czym wykonanie zobowiązania przez pożyczkodawcę jest warunkiem skuteczności zobowiązania pożyczkobiorcy (por. S. Grzybowski, w: System PrCyw, t. III, cz. 2, s. 708; A. Szpunar, O umowie pożyczki).
W ujęciu Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 4 czerwca 2009 roku, I SA/Kr 957/08, MoPod 2009, Nr 8, s. 10). Może ona jednak zostać zawarta pod tytułem odpłatnym.
Dla ważności umowy pożyczki nie jest również wymagana szczególna forma (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 1 sierpnia 2019 roku, I SA/Kr 567/19, L.). Jednakże umowa pożyczki, której wartość przenosi 1000 zł, powinna być, dla celów dowodowych, zawarta w formie dokumentowej (forma ad probationem; zob. art. 77 2, 77 3).
Z powyższego wynika zatem, że w procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Dopiero bowiem w razie przedstawienia przez stronę powodową konkretnych dowodów na okoliczność istnienia i wysokości wierzytelności oraz dowodu na potwierdzenie istnienia osoby zobowiązanej, biorący pożyczkę powinien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, natomiast w przypadku sformułowania zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej – do wykazania okoliczności, że nie jest osobą, od której strona powodowa może żądać spełnienia żądanego świadczenia.
Dlatego też powód już w pozwie powinien przedstawić dowody wskazujące na zasadność i wysokość dochodzonej należności, umożliwiając stronie pozwanej ich weryfikację i odniesienie się do nich stosownie do stanu sprawy, natomiast pozwany po spełnieniu tego obowiązku przez powoda, że wykonał swoje świadczenie w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Roszczenia z pożyczki prywatnej przedawniają się z upływem 6 lat. Z analizy załączonych dokumentów nie wynika, że w przypadku obu roszczeń nie doszło jeszcze do przedawnienia.
Dysponuje Pan umowami pożyczki stwierdzonymi pismem, więc nie będzie problemu z uzyskaniem tytułu wykonawczego w sądzie w zakresie pożyczki umownej – z weksla, ani uzyskaniem tytułu wykonawczego z aktu notarialnego. Następnie pozostaje oddać sprawę do komornika, który podejmie postępowanie egzekucyjne. Istotne, czy dłużnik posiada jakikolwiek majątek.
Umowa pożyczki na piśmie i egzekucja komornicza
Pan Adam pożyczył swojemu przyjacielowi 50 tys. zł na podstawie spisanej umowy pożyczki. Po upływie terminu zwrotu, przyjaciel nie oddał pieniędzy. Adam skierował sprawę do sądu, uzyskał tytuł wykonawczy i złożył wniosek o egzekucję komorniczą. Komornik zajął konto bankowe dłużnika, a Adam odzyskał część środków, ale proces trwał długo i koszty były wysokie.
Pożyczka zabezpieczona wekslem in blanco
Pani Maria pożyczyła swojemu kuzynowi 30 tys. zł, zabezpieczając pożyczkę wekslem in blanco. Gdy kuzyn przestał spłacać pożyczkę, Maria postanowiła wypełnić weksel i skierować sprawę do sądu. Dzięki temu mogła dochodzić swoich praw w szybszy sposób, a wyrok sądowy umożliwił komornikowi zajęcie pensji dłużnika.
Zawiodło zaufanie – brak zabezpieczeń
Pan Robert pożyczył swojemu sąsiadowi 20 tys. zł, nie spisując żadnej umowy ani nie zabezpieczając pożyczki. Po kilku miesiącach sąsiad przestał odpowiadać na telefony, a Robert nie miał żadnych dowodów na to, że pożyczył pieniądze. Bez formalnych dokumentów odzyskanie pieniędzy okazało się niemożliwe.
Udzielanie pożyczek, nawet w gronie najbliższych, wymaga odpowiednich zabezpieczeń prawnych, takich jak umowa pożyczki, weksel czy akt notarialny. W przypadku braku spłaty pożyczki, istnieje możliwość dochodzenia swoich praw na drodze sądowej, jednak bez formalnych dowodów szanse na odzyskanie pieniędzy są minimalne. Dlatego zawsze warto zadbać o odpowiednie dokumenty i niezwłocznie reagować w razie problemów z płatnościami.
Potrzebujesz pomocy w odzyskaniu pożyczonych pieniędzy? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online i profesjonalnie przygotowanych pism, aby skutecznie dochodzić swoich praw. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 4 czerwca 2009 roku, I SA/Kr 957/08
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
