• Data: 2024-12-27 Autor: Wioletta Dyl
Jestem emerytką. Moja emerytura wynosi mniej niż 2000 zł netto. W przeszłości prowadziłam firmę i teraz z tytułu niezapłaconych składek otrzymałam zawiadomienie z ZUS-u o zajęciu świadczeń emerytalnych. Tytuły wykonawcze dotyczą 2006 roku. Czy nie są one przedawnione? Minęło już 18 lat. Czy tak małą kwotę można zająć? Jeżeli tak, to w jakiej części?
Zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej ustawa o sus) „należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne”. Taki termin obowiązuje od stycznia 2010 roku. Wcześniej przedawnienie następowało po upływie 10 lat. Za moment wymagalności przyjąć trzeba dzień, w którym składki powinny zostać uiszczone przez płatnika.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą nie ma obowiązku regulowania zaległości w ZUS-ie, jeżeli dotyczą one okresów wcześniejszych niż ostatnie 10 lat (w Pani przypadku). Jednakże warto pamiętać, że przedawnienie może zostać przerwane lub zawieszone, np. w sytuacji, gdy ZUS rozpoczął czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległych należności (dłużnik musi jednak zostać o takich czynnościach poinformowany) lub zawarto umowę o rozłożenie tych zaległości na raty. Zatem wszczęcie postępowania egzekucyjnego zawsze jest poprzedzane doręczeniem dłużnikowi upomnienia lub decyzji o wysokości zadłużenia, w których wskazana jest kwota zadłużenia oraz fundusz i okres, których zadłużenie dotyczy.
Zasadniczo w sytuacji, gdy ZUS domaga się opłacenia składek za okresy wcześniejsze niż sprzed 10 lat, można odwołać się od takiej decyzji. Odwołanie kieruje się do właściwego sądu rejonowego w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia i wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. Pismo takie składa się w prowadzącej sprawę placówce ZUS, która przekazuje dokumenty do sądu.
Z Pani informacji wynika, że zajęto Pani rachunek bankowy na podstawie tytułu wykonawczego, zatem można przypuszczać, że wcześniej otrzymała Pani decyzję, od której należało się odwołać, inaczej decyzja się uprawomocnia, a ZUS wszczyna postępowanie egzekucyjne i wystawia tytuł wykonawczy, a następnie egzekwuje środki pieniężne, np. poprzez zajęcie rachunku bankowego.
Pani jako dłużnik może kwestionować działania organu egzekucyjnego poprzez wniesienie zarzutu. Jego celem jest podważenie zasadności prowadzenia egzekucji z powodu nieistnienia, wcześniejszego uregulowania, przedawnienia. Zarzut można wnieść, w zależności od sposobu zakończenia egzekucji, nie później niż do dnia zapłaty w całości należności pieniężnej, odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych lub w terminie 30 dni od dnia wyegzekwowania w całości zaległości, kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych albo w terminie 7 dni od dnia doręczenia dłużnikowi postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Jednak musi być Pani pewna, że ZUS nie podjął czynności przerywających bieg przedawnienia w latach 2006–2016.
Zgłoszenie zarzutu może skutkować zawieszeniem postępowania egzekucyjnego w całości lub w części. Warunkiem jest jednak jego wniesienie w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu tytułu wykonawczego. Przewiduje to art. 35 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Takie ograniczenie zostało wprowadzone z myślą o uniemożliwieniu dłużnikowi celowego blokowania ściągnięcia należności w dowolnym momencie postępowania egzekucyjnego. Zawieszenie obejmuje okres od dnia doręczenia zarzutu organowi egzekucyjnemu do czasu uzyskania przez niego informacji o wydaniu ostatecznego postanowienia w sprawie zarzutu.
Na postanowienie dotyczące zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej przysługuje zażalenie. Ostateczne postanowienie wierzyciela w sprawie niedopuszczalności zarzutu można zaskarżyć do sądu administracyjnego. Zezwala na to art. 3 § 2 pkt 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W przypadku skierowania egzekucji do świadczenia emerytalnego komornik nigdy nie może zająć całego świadczenia, tzn. dłużnikowi przysługuje kwota wolna od potrąceń z emerytury. To, jaką część emerytury może zająć komornik, zależy od rodzaju długu. Komornik może zająć maksymalnie 25% emerytury na pokrycie długów niealimentacyjnych. Zgodnie z przepisami zawsze musi pozostać kwota wolna od zajęcia, która w 2024 roku wynosi 1327,14 zł.
Przedawnienie zaległości po 5 latach
Anna prowadziła działalność gospodarczą, ale przez kilka lat miała trudności finansowe i nie opłacała składek ZUS. W 2020 roku ZUS przesłał jej pismo, w którym domagał się zapłaty zaległych składek za lata 2012–2014. Po dokładnej weryfikacji okazało się, że składki za rok 2012 już się przedawniły, ponieważ minęło 5 lat od momentu, kiedy miały być opłacone. Anna odwołała się od decyzji ZUS-u, podnosząc zarzut przedawnienia, co skutkowało unieważnieniem części zaległości.
Zatrzymanie egzekucji z powodu zawarcia umowy o rozłożenie zadłużenia na raty
Marek otrzymał pismo od ZUS-u, w którym wezwano go do zapłaty zaległości za okres 2011-2014. Ponieważ nie mógł spłacić całej kwoty od razu, zawarł z ZUS-em umowę o rozłożenie zadłużenia na raty. Dzięki temu ZUS zawiesił dalsze czynności egzekucyjne, takie jak zajęcie wynagrodzenia. Marek zaczął regularnie opłacać raty, co pozwoliło mu uniknąć dalszych działań egzekucyjnych. Gdyby jednak nie podpisał tej umowy, ZUS mógłby podjąć czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległości, w tym zająć jego wynagrodzenie.
Zgłoszenie zarzutu w postępowaniu egzekucyjnym
Tomasz, właściciel małej firmy, przez kilka lat miał trudności z regulowaniem składek ZUS. ZUS wszczął przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, w wyniku czego zajęto jego konto bankowe. Tomasz postanowił zgłosić zarzut dotyczący przedawnienia roszczenia, ponieważ według niego należności za lata 2010–2011 uległy już przedawnieniu. Złożył odpowiedni wniosek w ciągu 7 dni od doręczenia tytułu wykonawczego. Ostatecznie postępowanie zostało wstrzymane, a część należności umorzono.
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych należności z tytułu składek przedawniają się po 5 latach, licząc od momentu, kiedy stały się wymagalne. W przypadku zaległości sprzed 10 lat dłużnik może złożyć odwołanie, podnosząc zarzut przedawnienia. ZUS może jednak przerwać bieg przedawnienia, np. przez wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Dłużnik ma prawo kwestionować działania organu egzekucyjnego i złożyć zarzut w ciągu 7 dni, co może skutkować zawieszeniem postępowania. W przypadku egzekucji z emerytury dłużnikowi przysługuje kwota wolna od zajęcia, która w 2024 roku wynosi 1327,14 zł.
Masz zaległości w opłacaniu składek ZUS i nie jesteś pewien, czy dane roszczenie uległo przedawnieniu? Skontaktuj się z nami! Nasi eksperci dokładnie przeanalizują Twoją sytuację, doradzą, jak postępować w przypadku przedawnienia należności oraz jak skutecznie zgłosić zarzut w postępowaniu egzekucyjnym. Nie czekaj – już dziś opisz nam swoją sprawę w formularzu umieszczonym pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
2. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. 2002 nr 153 poz. 1270
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
