• Data: 2024-02-29 Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Wiem, że są cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. Proszę o wyjaśnienie, czy w każdym z nich wierzyciel może (działając poza postępowaniem restrukturyzacyjnym) dochodzić swoich roszczeń w sądzie? Mój dłużnik wszczął postępowanie restrukturyzacyjne – o zatwierdzenie układu. Zagłosowałam za układem. Od nadzorcy układu otrzymałam informację, że układ nie został przyjęty przez wierzycieli. Mimo to, z tego co wiem, dłużnik złożył do sądu wniosek o zatwierdzenie tego układu. Czy mógł to zrobić, skoro nie doszło do układu z wierzycielami? Nie wiem, jakie było rozstrzygnięcie sądu. Chciałabym pozwać tego dłużnika (wcześniej nie kierowałam sprawy na drogę sądową). Czy w takich okolicznościach mogę to zrobić, nie narażając się na jakieś negatywne konsekwencje?
Na wstępie wskazuję, że restrukturyzację przeprowadza się w następujących postępowaniach restrukturyzacyjnych:
Następnie wyjaśniam, że co do zasady postępowanie o zatwierdzenie układu:
Zatem postępowanie o zatwierdzenie układu opiera się na własnych działaniach i inicjatywie dłużnika. To do niego należy przede wszystkim decyzja w przedmiocie ustalenia dnia układowego, z którym aktualizują się skutki otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, powodujące przede wszystkim wyłączenie możliwości dobrowolnego spełniania przez dłużnika świadczeń wynikających z wierzytelności powstałych przed tym dniem.
Dopiero sąd ostatecznie rozstrzyga kwestie postępowania układowego.
Tu wskazuję, że zgodnie z orzecznictwem „Sąd, na podstawie art. 325 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, umarza postępowanie restrukturyzacyjne (umorzenie obligatoryjne), jeżeli układ nie został przyjęty. Artykuł 165 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego zakłada umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego na rozprawie wyznaczonej w celu rozpoznania układu, jeśli ustali, że układ nie został przyjęty na skutek braku odpowiedniej większości. Ta przesłanka ma charakter uniwersalny i stosuje się ją do każdego typu postępowania restrukturyzacyjnego. Artykuł 325 ust. 1 pkt 3 Prawa restrukturyzacyjnego jest superfluum art. 165 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego. Będzie to miało miejsce, gdy uchwała zgromadzenia wierzycieli o przyjęciu układu nie osiągnęła wymaganej większości osobowej lub kapitałowej, określonej w art. 119 Pr. rest. Gdy układ z tego powodu nie zostanie zawarty, skutkuje to umorzeniem postępowania, a dłużnik pozbawiony jest prawa do złożenia nowych propozycji układowych.” (Postanowienie SO w Częstochowie z dnia 16 lutego 2018 r., sygn. akt V Gz 17/18).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami postępowanie restrukturyzacyjne zostaje zakończone z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu albo o odmowie zatwierdzenia układu. Bowiem zgodnie z art. 165 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli ustali, że układ nie został przyjęty na skutek braku odpowiedniej większości. Zatem do umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego na etapie zatwierdzania układu dojdzie, gdy na rozprawie wyznaczonej w celu rozpoznania układu sąd ustali, że układ nie został przyjęty na skutek braku odpowiedniej większości.
Wobec powyższego nadal ma Pani prawo dochodzenia wierzytelności na zasadach ogólnych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jednocześnie wskazuję, że po prawomocnej odmowie zatwierdzenia układu lub prawomocnym umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego, wyciąg z zatwierdzonego spisu wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzyciela i przysługującej mu wierzytelności, stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi.
W tym miejscu wskazuję, że w pewnych wypadkach nieskuteczny w ramach sprawy restrukturyzacyjnej układ może stać się podstawą egzekucji danego roszczenia w innym trybie. To z kolei z praktycznego punktu widzenia oznacza sporą oszczędność czasu i środków, jakie należałoby włożyć w prowadzenie standardowego postępowania, zmierzającego do zasądzenia właściwego świadczenia.
Należy zauważyć, że nadanie klauzuli wykonalności spisowi wierzytelności jest wolne od opłaty sądowej, a czynności tej dokonuje sąd restrukturyzacyjny. Jednocześnie jeżeli wobec danej wierzytelności wydano tytuł egzekucyjny zarówno na omawianej tu podstawie, jak i zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, dłużnik może bronić się powództwem z art. 840 K.p.c. tylko wówczas, gdy egzekucja jest prowadzona na mocy przepisów postępowania cywilnego.
Bowiem zgodnie z art. 102 ust. 1 P.r. w przypadku prawomocnej odmowy zatwierdzenia układu lub prawomocnego umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego oraz w razie uchylenia układu wyciąg z zatwierdzonego spisu wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzyciela i przysługującej mu wierzytelności, stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi.
Mając na uwadze powyższe, wskazuję, że postępowanie dłużnika było prawidłowe (oczywiście opieram się na samym opisie stanu faktycznego), a po uzyskaniu prawomocnego orzeczenia o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego rozstrzygnięcie sądu będzie stanowiło tytuł egzekucyjny, co oszczędzi Pani dodatkowego czasu i ewentualnych kosztów dochodzenia wierzytelności od dłużnika.
Przypadek nieskutecznego układu z wierzycielami
Firma "X" przeszła przez postępowanie o zatwierdzenie układu, gdzie większość wierzycieli, w tym dostawcy materiałów i usług, głosowała przeciwko proponowanemu układowi. Sąd umorzył postępowanie restrukturyzacyjne, ponieważ układ nie został przyjęty. Jeden z wierzycieli, który głosował przeciwko układowi, zdecydował się dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej, korzystając z wyciągu z zatwierdzonego spisu wierzytelności jako tytułu egzekucyjnego, co znacznie przyspieszyło proces odzyskania należności.
Odmowa zatwierdzenia układu przez sąd
Po nieudanej próbie zawarcia układu z wierzycielami w przyspieszonym postępowaniu układowym, przedsiębiorstwo "Y" złożyło wniosek o zatwierdzenie układu do sądu. Sąd jednak odmówił zatwierdzenia układu, uznając, że nie spełnia on wymogów ochrony praw wierzycieli. Po umorzeniu postępowania, jeden z kluczowych kontrahentów "Y", firma "Z", wykorzystała wyciąg z zatwierdzonego spisu wierzytelności, by szybko i skutecznie zainicjować egzekucję swojej wierzytelności, co pozwoliło jej na odzyskanie znacznej części długu.
Skutki prawomocnego umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego
Spółka "A" była w trakcie postępowania sanacyjnego, mającego na celu restrukturyzację i ochronę przed upadłością. Wierzyciele, w tym kilku mniejszych przedsiębiorców, początkowo wspierali plan sanacji. Jednak z powodu niespełnienia przez "A" warunków sanacyjnych, sąd umorzył postępowanie. W wyniku umorzenia, przedsiębiorcy ci, dysponując spisem wierzytelności z klauzulą wykonalności, mogli bezpośrednio przejść do egzekucji swoich należności, co okazało się dla nich bardziej korzystne i efektywne niż dalsze uczestnictwo w niepewnym postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Te przykłady ilustrują różne sytuacje, w których wierzyciele, po umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego, mogą skutecznie dochodzić swoich wierzytelności, wykorzystując do tego celu mechanizmy prawne dostępne poza ramami restrukturyzacji. Pokazują one, jak ważne jest zrozumienie swoich praw i możliwości działania w przypadku nieskutecznego procesu restrukturyzacyjnego.
Dochodzenie wierzytelności po umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego otwiera przed wierzycielami nowe możliwości odzyskania należności. Kluczowym elementem jest tutaj wykorzystanie wyciągu z zatwierdzonego spisu wierzytelności jako tytułu egzekucyjnego, co może znacznie przyspieszyć i uproszczyć proces egzekucji długu. Należy pamiętać, że niezależnie od rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego, wierzyciele mają do dyspozycji skuteczne narzędzia prawne umożliwiające dochodzenie swoich praw po jego umorzeniu.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne - Dz.U. 2015 poz. 978
4. Postanowienie Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 16 lutego 2018 r., sygn. akt V Gz 17/18
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
