Czy muszę oddawać pieniądze, otrzymane przez pomyłkę banku?
• Data: 2024-08-22 Autor: Michał Soćko
W 2022 r. założyłam lokatę terminową w banku na 6 miesięcy. Zerwałam ją po 3 miesiącach i wycofałam środki. Dzisiaj zauważyłam, że bank przelał mi powtórnie pieniądze z odsetkami. Co się robi w takiej sytuacji? Czy nadpłata jest moja?
Bezpodstawne wzbogacenie
Z Pani relacji wynika, że w 2022 r. założyła Pani lokatę terminową w banku na 6 miesięcy. Zerwała ją Pani po 3 miesiącach i wycofała środki. Dzisiaj widzi Pani, że bank przelał powtórnie te środki z odsetkami. Reasumując, dostała Pani dwukrotnie kwotę lokaty.
Przystępując do odpowiedzi na zadanie przez Panią pytania, w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że jeżeli dostała Pani jeszcze raz zwrot lokaty wraz z odsetkami, to mamy do czynienia z bezpodstawnym wzbogaceniem, a w szczególności z nienależnie pobranym świadczeniem. Świadczenie to bowiem zostało uzyskane bez podstawy prawnej. Kwestię tę regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, zwanej dalej także K.c.
Zwrot otrzymanych pieniędzy
Ogólnie obowiązek zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia reguluje art. 405 K.c. i następne. Zgodnie z art. 405 K.c.: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.
Z kolei o świadczeniu nienależnym stanowi art. 410 K.c. Zgodnie z tym przepisem:
„§ 1. Przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego.
§ 2. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia”.
Zatem w razie bezpodstawnego wzbogacenia, w tym nienależnie pobranego świadczenia, należy zwrócić uzyskane świadczenie. Dodam również, że jeśli nie uczyni Pani tego dobrowolne, to bank będzie mógł Panią pozwać o zwrot tej kwoty wraz z odsetkami. Nie wyklucza to także roszczenia odszkodowawczego, gdyby brak zwrotu wywołał po stronie banku jakąś szkodę. Artykuł 414 K.c. „Przepisy niniejszego tytułu nie uchybiają przepisom o obowiązku naprawienia szkody”.
Co należałoby zrobić? Po pierwsze, powiadomić o tym bank i wyjaśnić sytuację. Po drugie, bank powinien Panią poinstruować, w jaki sposób zostanie dokonany zwrot.
Przykłady
Nadpłata z powodu błędu systemu bankowego
Pani Anna założyła lokatę terminową w swoim banku na kwotę 20 000 zł, z terminem zapadalności po 6 miesiącach. Po 3 miesiącach zdecydowała się jednak na zerwanie lokaty, przez co otrzymała swoje środki z mniejszymi odsetkami. Ku jej zaskoczeniu, po kilku tygodniach bank ponownie przelał na jej konto 20 000 zł z odsetkami, mimo że już wcześniej je wypłaciła. Pani Anna zauważyła nadpłatę podczas przeglądania historii konta i zdecydowała się natychmiast skontaktować z bankiem, który potwierdził, że doszło do błędu systemowego. Bank poinstruował ją, jak zwrócić nadpłaconą kwotę, aby uniknąć problemów prawnych.
Nieświadome pozostawienie nadpłaty na koncie
Pan Tomasz również założył lokatę terminową, ale w mniejszej kwocie – 5 000 zł. Po 3 miesiącach, podobnie jak Pani Anna, postanowił zerwać lokatę i wycofać środki. Bank przelał mu pieniądze z należnymi odsetkami, ale po miesiącu zorientował się, że na jego koncie pojawiła się ta sama kwota po raz drugi. Początkowo uznał, że to pomyłka, ale po konsultacji z rodziną zrozumiał, że powinien zwrócić pieniądze. Skontaktował się z bankiem, który potwierdził nadpłatę i poinformował o procedurze zwrotu.
Świadome pozostawienie nadpłaty i konsekwencje
Pani Ewa, po zerwaniu lokaty na kwotę 50 000 zł, otrzymała swoje środki na konto. Miesiąc później zauważyła, że bank ponownie przelał jej taką samą kwotę. Zdecydowała się jednak nie zgłaszać tego faktu, licząc, że bank nie zauważy błędu. Po kilku tygodniach otrzymała pismo z banku z wezwaniem do zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty wraz z odsetkami. Bank zagroził podjęciem kroków prawnych, co skłoniło Panią Ewę do natychmiastowego zwrotu środków, aby uniknąć dalszych konsekwencji.
Podsumowanie
Otrzymanie podwójnego zwrotu z lokaty na skutek błędu banku stanowi przypadek bezpodstawnego wzbogacenia, który podlega obowiązkowi zwrotu zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. W takiej sytuacji najlepiej niezwłocznie skontaktować się z bankiem, aby wyjaśnić sytuację i uniknąć ewentualnych konsekwencji prawnych. Zwrot nienależnie otrzymanych środków jest obowiązkiem, którego zaniechanie może prowadzić do postępowania sądowego.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie bezpodstawnego wzbogacenia lub napisania pisma do banku? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online, gdzie szybko i profesjonalnie uzyskasz wsparcie oraz gotowe dokumenty. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Co grozi skarga pauliańska przy zakupie nieruchomości od zadłużonego małżonka?
» Czy banki uznają sankcje kredytu darmowego?
» Czy rodzice odpowiadają za długi pełnoletniego dziecka?
» Jak odzyskać pieniądze od dłużnika po wygranej sprawie?
» Komornik pobrał więcej niż wynosi zobowiązanie, co robić?
