• Data: 2024-07-31 Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Przed 4 laty firma pożyczkowa sprzedała mój dług firmie windykacyjnej, która podała mnie do sądu. Sąd okręgowy oddalił roszczenia tej firmy. Wczoraj otrzymałam maila – wezwanie do zapłaty z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia i że jest to próba polubownego załatwienia sprawy. Czy mogą tak zrobić po zamknięciu sprawy? Co mam im odpowiedzieć?
Z przedstawionych przez Panią informacji wynika, że była Pani już pozwana przez firmę o zapłatę, a sąd oddalił roszczenie. Zatem uznał, że firma nie ma podstaw dochodzenia od Pani należności. Być może było to kwestią nieudowodnienia roszczenia, błędów przy cesji wierzytelności lub też uwzględnienia przedawnienia. Aktualnie firma wystąpiła do Pani z ponownym roszczeniem o zapłatę, opierając się na tzw. bezpodstawnym wzbogaceniu. Zmiana podstawy prawnej dochodzonego roszczenia jest możliwa, natomiast niekoniecznie skuteczna.
Zwrócić należy uwagę, że zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 1805) – sąd odrzuci pozew: jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Wobec powyższego w przypadku, w którym firma próbowałaby dochodzić roszczeń w oparciu o bezpodstawne wzbogacenie przed sądem, należałoby powołać się w odpowiedzi na pozew lub w sprzeciwie od ewentualnego nakazu zapłaty na powyższą okoliczność, wskazując, że sprawa toczyła się przed sądem i została prawomocnie osądzona, a zmiana podstawy prawnej stanowi nadużycie prawa podmiotowego przez firmę windykacyjną.
Natomiast jeżeli chodzi o samą instytucję bezpodstawnego wzbogacenia, to uregulowana jest ona w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360). Zgodnie z art. 504 Kodeksu cywilnego: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. W Pani sytuacji nie było to bez podstawy prawnej, ponieważ pożyczka została udzielona w oparciu o zawartą umowę. Stosunek prawny został oceniony przez sąd w postępowaniu sądowym i wskazano, że dochodzenie tego roszczenia jest niezasadne. Zatem już w oparciu o literalne brzmienie tego przepisu nie można uznać, że ewentualna korzyść nastąpiła bez podstawy prawnej, dlatego też wysoce wątpliwie jest zastosowanie tej kwalifikacji prawnej w Pani sprawie.
W kontekście Pani sytuacji warto pamiętać również o art. 409 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Zatem warto wskazać, że aktualnie nie jest Pani wzbogacona, a że ogólnie nie ma zastosowania w Pani przypadku instytucja bezpodstawnego wzbogacenia, to też nie musiała się Pani liczyć z obowiązkiem zwrotu udzielonej pożyczki. Nadto zasadne jest podniesienie zarzutu przedawnienia, gdyż zapewne pożyczka była udzielona przez podmiot, który zajmuje się zawodowo udzieleniem pożyczki. Termin przedawnienia w takiej sytuacji wynosi 3 lata.
Zatem w odpowiedzi na email proszę wskazać że: 1) kwestionuje Pani roszczenie zarówno co do zasady, jak i co do wysokości; 2) postępowanie dotyczące rzekomej wierzytelności toczyło się przed sądem X, pod sygn. akt. Y i zostało już prawomocnie osądzone; 3) nie można zastosować instytucji bezpodstawnego wzbogacenia w Pani przypadku, gdyż zmiana podstawy prawnej dochodzonego roszczenia stanowiłaby nadużycie prawa podmiotowego; 4) z daleko idącej ostrożności procesowej proszę wskazać na przedawnienie dochodzonego roszczenia oraz na to, że aktualnie nie posiada Pani kwoty wynikającej z zawartej umowy, którą oceniał sąd, a zatem nie jest Pani bezpodstawnie wzbogacona.
Zmiana podstawy prawnej roszczenia
Pani Maria w 2018 roku zaciągnęła pożyczkę, której nie udało się jej spłacić na czas. Po roku dług został sprzedany firmie windykacyjnej, która wniosła sprawę do sądu. Sąd okręgowy w 2020 roku oddalił roszczenia firmy, uznając je za bezzasadne. Kilka dni temu Pani Maria otrzymała wezwanie do zapłaty na podstawie bezpodstawnego wzbogacenia. W odpowiedzi powołała się na art. 199 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego, argumentując, że sprawa została już prawomocnie osądzona, co skutecznie zablokowało dalsze roszczenia firmy windykacyjnej.
Bezpodstawne wzbogacenie a prawomocny wyrok
Pan Jan zaciągnął kredyt, który po pewnym czasie został sprzedany firmie windykacyjnej. Po nieudanych próbach odzyskania długu firma wniosła sprawę do sądu. W 2021 roku sąd orzekł, że roszczenie firmy jest niezasadne. Teraz, w 2024 roku, Pan Jan otrzymał wezwanie do zapłaty z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Odpisał firmie, powołując się na art. 504 Kodeksu cywilnego, wyjaśniając, że korzyść z pożyczki miała podstawę prawną, ponieważ była udzielona na podstawie umowy, a sąd już uznał roszczenie za niezasadne.
Wygaśnięcie obowiązku zwrotu korzyści
Pani Anna zaciągnęła pożyczkę, której nie była w stanie spłacić w terminie. Dług został przejęty przez firmę windykacyjną, która następnie przegrała sprawę w sądzie w 2019 roku. Ostatnio otrzymała wezwanie do zapłaty z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. W odpowiedzi wskazała na art. 409 Kodeksu cywilnego, podkreślając, że już nie posiada środków z pożyczki, co wyklucza możliwość zwrotu korzyści. Dodatkowo powołała się na przedawnienie roszczenia, ponieważ od momentu udzielenia pożyczki minęły już ponad 3 lata.
Jeśli firma windykacyjna próbuje dochodzić roszczeń na podstawie bezpodstawnego wzbogacenia po prawomocnym oddaleniu ich roszczeń przez sąd, należy stanowczo zakwestionować takie żądania. Ważne jest powołanie się na wcześniejszy wyrok oraz przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i Kodeksu cywilnego, które chronią przed ponownym dochodzeniem tych samych roszczeń. Dodatkowo, warto podnieść argument przedawnienia, jeśli minęły ustawowe terminy.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism procesowych, które pomogą skutecznie bronić się przed bezpodstawnymi roszczeniami firm windykacyjnych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie doświadczonych prawników w Twojej sprawie. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
